مجموعه مقالات معرفت شناسی صفحه 83

خوب، زندگی ای است که ممکن باشد».(1) در نتیجه، فلسفه ایشان شامل پند و اندرز به افراد انسانی برای رسیدن به رستگاری شخص در یک دنیای خردکننده است.(2)

علاقه به فلسفه به سبب خود فلسفه نبود، بلکه بدین سبب بود که فلسفه، فراهم کننده پایه و مبنای اخلاق و آمادگی برای آن بود؛ از این رو، این مکاتب، وقتی را برای اصول نظری صرف نمی کردند و برای پایه های جهان شناسی نظامهایشان، به فکر پیش از سقراطی بازگشتند و حتی برای اندیشه یا گرایشهای اخلاقی خود، به پیش از سقراطیان نظر داشتند. رواقیان، آن را از اخلاق کلبی و اپیکوریان، از کورنائیان گرفته بودند.

مکتب رواقی

اشاره

فلسفه رواقی به سال 300 ق.م. توسط یک غیر یونانی به نام زنون(3) بنا نهاده شد. وی به سال 5/236 ق.م. در شهر کیتیون(4) در جزیره قبرس(5) متولد شد و به سال 3/264 ق.م. در آتن درگذشت. وی به بهانه فعالیّت تجاری به همراه پدر خویش به آتن آمد، اما با خواندن خاطرات (یادبودهای) گزنفون و خطبه دفاعیّه سقراط، شدیداً مجذوب سیرت و خصلت سقراط شد و چون همه این خصوصیات را در کراتس کلبی(6) دید، در محضر او به شاگردی پرداخت.

فلسفه رواقی، ساخت یک اندیشه نیست و تاریخی نسبتاً طولانی دارد و در سرنوشت نسبتاً طولانی خود، در معرض تحوّلات اساسی بوده است. شروع آن به منزله تحوّل و پیشرفت مذهب کلبی بود و پایان آن، صورتی از ایدئالیسم افلاطونی داشت.

فلسفه رواقی، به علّت تاریخ طولانی آن و رخ دادن دگرگونیهایی در نظریات رواقیان، به سه دوره تقسیم شده است:

1- . ر. ج. هالینگ دیل، مبانی و تاریخ فلسفه غرب، ترجمه عبدالحسین آذرنگ، تهران، کیهان، 1364، ص100.
2- . ریچارد پاپکین، آوروم استرول، کلیات فلسفه، ترجمه و اضافات سیدجلال الدین مجتبوی، ص30.
3- . Zeno.
4- . Citiun.
5- . Cyprus.
6- . Crates the Cynic.