فراتر از عرفان : خداشناسی فلسفی و عرفانی از نگاه وحی و عرفان صفحه 503

العقلیّه الکلّیّه... مفیض الصور العلمیّه الجزئیّه جوهر مثالیّ مفارق فیه جمیع الصور المثالیّه الجزئیّه».(1)

«خالق صورت عقلی، جوهری عقلی و بدون ماده است که تمامی صور عقلی کلی در آن میباشد... خالق صور علمی جزئی، جوهر مثالی عقلی بدون ماده ای است که تمام صور مثالی جزئی در آن است».

«إنّ عالم العقل علّه مفیضه لعالم المثال وعالم المثال علّه مفیضه لعالم المادّه».(2)

«همانا عالم عقل، آفریننده عالم مثال است؛ و عالم مثال آفریننده عالم ماده است».

«عالم العقل علّه لعالم المثال وعالم المثال علّه مفیضه لعالم المادّه.(3)

عالم عقل، آفریننده عالم مثال است؛ و عالم مثال آفریننده عالم ماده ».

تغیر و تطور ذات خداوند به اطوار و صورتهای مختلف:

بدیهی است که ذات خداوند جل و علا قابل تطوّر و دگرگونی به اطوار و احوال و شؤون مختلف نیست:

امام رضا علیه السلام فرمودند:

«وای بر تو، آیا چگونه جسارت می ورزی که پروردگار خود را موصوف به تغیر از حالی به حال دیگر بدانی، و آن چه را که بر مخلوقات بار می شود بر او بار کنی؟!»(4)

1- . طباطبایی، محمد حسین، بدایه الحکمه، 146.
2- . طباطبایی، محمد حسین، بدایه الحکمه، 172.
3- . طباطبایی، محمد حسین، نهایه الحکمه، 315.
4- . ویحک، کیف تجترئ أن تصف ربّک بالتغیّر من حال إلی حال وأنّه یجری علیه ما یجری علی المخلوقین؟! (احتجاج، 2 / 407؛ کافی، 1 / 130، بحار، 10 / 347).