چرا مرا آفریدند؟! صفحه 28

به امام صادق علیه السلام گفتم: مردی عمل و عبادتی را انجام می دهد اما پیوسته ترسان و نگران است، دیگرگاه عمل خیری انجام می دهد و چیزی شبیه عجب او را فرا می گیرد کدام یک از این دو حال برای او بهتر است؟ امام علیه السلام فرمودند: حال نخست او که خوف و ترس و نگرانی است از حالت عجب و خودپسندی او بهتر است.(1)

امام رضا علیه السلام می فرمایند:

پیوسته بکوش و تلاش کن و هیچ گاه خود را از زمره مقصران در عبادت و طاعت خداوند بیرون مدان چرا که عبادت خداوند هرگز آن گونه که شایسته اوست به انجام نمی آید.(2)

نیز امام رضا علیه السلام می فرمایند:

بسیار این را از خداوند بخواه که: "اللهم لا تجعلنی من المعارین، ولا تخرجنی من التقصیر: خدایا مرا از عاریه گیران و وام داران (ایمان) قرار مده، و از زمره کسانی که خود را مقصر می دانند بیرون میاور." گفتم: معارون (عاریه گیران) را می شناسم ایشان کسانی اند که چند روزی دین و ایمان را عاریه دارند و بعد از آن ایمان را از دست می دهند، ولی معنای این خواسته که: "مرا از مقصران در عمل خارج مکن" را نمی دانم؟ امام علیه السلام فرمودند: هر کاری را که برای تقرب به خداوند انجام می دهی خود را در این عمل مقصر بدان، زیرا همه مردم در اعمالشان نسبت به خداوند مقصرند مگر کسی که خداوند او را معصوم قرار داده باشد.(3)

چرا رنج و بلا و گرفتاری؟!

خوب بنگریم که آیا در واقع علت اصلی رنج ها و بلاها و گرفتاری ها کیست؟ خداوند است و یا خود ما؟ خداوند متعال می فرماید:

«وما أصابکم من مصیبه فبما کسبت أیدیکم ویعفو عن کثیر».(4)

هر مصیبتی که به شما می رسد به خاطر آن چیزی است که خود کسب می کنید و خداوند چه بسیار را نیز می بخشد.

و می فرماید:

«ظهر الفساد فی البر والبحر بما کسبت أیدی الناس لیذیقهم بعض الذی عملوا لعلهم یرجعون».(5)

به دستاورد اعمال مردمان، فساد دریا و خشکی را فرا گرفت تا جزای بعضی از اعمالشان را به ایشان بچشانیم، مگر باز گردند.

و می فرماید:

1- . الرجل یعمل العمل وهو خائف مشفق، ثم یعمل شیئا من البر فیدخله شبه العجب لما عمل، قال علیه السلام : فهو فی حاله الأولی أحسن حالا منه فی هذه الحال. (محاسن، 122؛ بحارالانوار، 68 / 229).
2- . علیک بالجد، ولا تخرجن نفسک عن حد التقصیر فی عباده اللّه وطاعته، فإن اللّه تعالی لا یعبد حق عبادته. (أمالی طوسی قدس سره ، 1 / 215؛ بحارالانوار، 68 / 229).
3- . أکثر من أن تقول: اللهم لا تجعلنی من المعارین، ولا تخرجنی من التقصیر، قلت: أما المعارون فقد عرفت أن الرجل یعار الدین، ثم یخرج منه، فما معنی لا تخرجنی من التقصیر؟ فقال: کل عمل ترید به اللّه عز وجل فکن فیه مقصرا عند نفسک، فإن الناس کلهم فی أعمالهم فی ما بینهم وبین اللّه مقصرون، إلا من عصمه اللّه عز وجل. (کافی، 2 / 73؛ بحارالانوار، 68 / 233).
4- . شوری، 30 _ 31.
5- . روم، 41.