تاملی در نظریه اصالت وجود و وحدت وجود صفحه 317

متعدّد است که از باب اختصار از ذکر آن صرف نظر می کنیم . بنابراین هیچ دلیلی نداریم که از ظهور کلمه ( قبر ) در روایات رفع ید کنیم و آن را بر معنای دیگری حمل نمائیم .

در هر حال نظریه ملاّ صدرا در باب معاد به قدری دور از مضامین آیات و روایات متواتر است که کسانی مانند مرحوم شیخ محمّد تقی آملی(1) و میرزا احمد آشتیانی(2) و مرحوم سید ابوالحسن رفیعی قزوینی(3) و استاد مطهری(4) و سبزواری(5) که همگی از اساتید فلسفه صدرائی هستند با آن مخالفت نموده اند و تعارض آن را با کتاب و سنت اعلام نموده اند .

6 _ روایاتِ معاد بدن دنیوی

تعدادی از روایات را در مباحث گذشته نقل کردیم و شبهات پیرامون آن را جواب دادیم اکنون قسمت دیگری را ذکر می کنیم :

1 _ عن الإمام الصادق علیه السلام فی جواب سؤال زندیق حیث سئله علیه السلام أفیتلاشی الروح بعد خروجه عن قالبه أم هو باق قال : بل هو باق إلی وقت ینفخ فی الصور فعند ذلک تبطل الأشیاء ...

قال : وأنّی له بالبعث والبدن قد بلی والأعضاء قد تفرقّت فعضو ببلده یأکلها سباعها وعضو بأخری تمزّقه هوامّها و عضو قد صار ترابا بنی به الطین حائط ؟ قال : انّ الذی انشأه من غیر شیء وصوّره علی غیر مثال کان سبق إلیه قادر أن یعیده کما بدأه قال : أوضح لی ذلک .

1- درر الفوائد : 2 ، 460 .
2- . لوامع الحقائق فی اصول العقائد : 2 ، 44 .
3- مجموعه رسائل و مقالات فلسفی : 83 .
4- امثال ملاّصدرا گفته اند معاد جسمانی است ... گفته اند این خصایص جسمانی در عالم ارواح وجود دارد ... نظر ملاّصدرا هم معاد قرآن را توجیه نمی کند ... یعنی ما این را با مجموع آیات قرآن نمی توانیم تطبیق کنیم ... قرآن اساسا راجع به عالم ماده بحث می کند مجموعه آثار : 4 ، 674 .
5- فظهر أنّ المُعاد فی المعاد هذا البدن الشخصی بعینه لا بدن مماثل له عنصریّا کان أو مثالیا . شرح المنظومه : 5 ، 339 .