تاملی در نظریه اصالت وجود و وحدت وجود صفحه 400

الصور کلّها کالأعضاء لزید : فمعلوم أنّ زیدا حقیقه واحده شخصیه . وأنّ یده لیست صوره رجله ولا رأسه ولا عینه ولا حاجبه فهو الکثیر الواحد ، الکثیر بالصور ، الواحد بالعین ) .(1)

« سُبْحَانَ اللَّهِ عَمَّا یَصِفُونَ » .

سوّم : تغییر معنای توحید در صفات

توحید در صفات از منظر روایات و عقل به معنای این است که صفات علم ، قدرت ، حیات عین ذات است نه زائد بر ذات که نظریه اشاعره است .

و مفاهیم آنها متعدد است و گرنه در مصداق هر گونه تعدّد و ترکّبی منتفی است .

بنابراین توحید در صفت یعنی بی همتایی و یگانگی حق تعالی در صفات به نحوی که احدی با او در صفات مشابهت ندارد .

نمونه ای از روایات توحید در صفات را ذکر می نمائیم :

عن أبی جعفر علیه السلام أنّه قال فی صفه القدیم : أنّه واحد صمد أحدیّ المعنی لیس بمعان کثیره مختلفه . قال : قلت : جعلت فداک یزعم قوم من أهل العراق أنّه یسمع بغیر الذی یبصر ویبصر بغیر الذی یسمع . قال : فقال : کذبوا وألحدوا وشبّهوا ، تعالی اللّه عن ذلک ، انّه سمیع بصیر یَسْمَع بما یُبصِر ویُبْصِر بما یَسْمَعَ .(2)

عن حسین بن خالد قال : سمعت الرضا علی بن موسی علیهماالسلام یقول : لم یزل اللّه تبارک وتعالی علیما قادرا حیّا قدیما سمیعا بصیرا ، فقلت له : یابن رسول اللّه انّ قوما یقولون : أنّه عزَّوجلَّ لم یزل عالما بعلم وقادرا بقدره وحیّا وقدیما بقدم وسمیعا بسمع وبصیرا ببصر فقال علیه السلام :