تاملی در نظریه اصالت وجود و وحدت وجود صفحه 430

صفحه 430

جواب اوّلاً : اجتماع امر و نهی در مواردی است که از شارع امری وارد شده باشد و از جانب دیگر نهیی به عنوان دیگر تعلق گرفته باشد سپس مکلف به سوء اختیارش در مجمع واحد مأمور به و منهی عنه را محققّ نماید مثل صلوه در دار غصبی و لکن این ملاک و ضابطه در عشق به حسان الوجوه نیست زیرا در هیچ یک از ادّلۀ شرعیه امر به عشق به مظاهر وارد نشده است. (1)البّته ممکن است که مشایخ صوفیه مدّعی استکشاف امر شرعی به وسیلۀ مکاشفه باشند ولی بحث عدم حجیت مکاشفات در صدر کتاب گذشت.

ثانیاً : در مسأله اجتماع امر و نهی ، مکلف به سوء اختیارش مأمور به و منهی عنه شرعی را در مجمع واحد جمع می نماید ولی در محلّ بحث مرشد امر به کاری می کند که مورد تعلّق نهی شرعی است . چنانکه سبزواری حرمت و مبغوضبت عشق مجازی را در نزد شارع پذیرفته است . پس در حقیقت باید گفت : مرشد امر به معصیت شارع می نماید پس داخل در مورد روایت «لا طاعه لمخلوق فی معصیه الخالق »(2) می باشد.

به عبارت دیگر: بر فرض که امر شرعی به طبیعت عشق به مظاهر داشته باشیم و نیز قائل به جواز اجتماع امر و نهی باشیم ولی مرشد نباید امر به فردی نماید که


1- بعضی از صوفیه می گوید: مرشد به جهت دفع صفات رذیله مانند کبر و حسد، امر به عشق مجازی می کند چون مرید هیچ راهی جز عاشق شدن برای رفع این گونه صفات ندارد، این مورد مانند موارد تزاحم دو تکلیف و تقدیم أهمّ است ، در محل بحث نیز چون مفسدۂ صفات رذیله بیش از مفسدۀ عشق مجازی است پس حرمت عشق مجازی از فعلیت ساقط می شود.جواب : اولاً: تزاحم در موردی است که دو تکلیف در یک زمان به مکلّف توجه پیدا کند که او قدرت بر امتثال هر دو را نداشته باشد. در این صورت باید تکلیف أهمّ را امتثال کند امّا در محلّ بحث، امر به عشق مجازی از طرف شارع صادر نشده است پس تزاحم آن با امر به رفع صفات رذیله منتفی است. ثانیاً : این گفته که تنها راه زدودن صفات رذیله عشق مجازی است نیز ادّعایی بدون دلیل است زیرا تمام توصیه های قرآن و عترت علیهم السلام از قبیل توکّل ، تسلیم و رضا، خوف از خدا، یاد مرگ و قیامت و ... به جهت از بین بردن صفات رذیله است.
2- من لا یحضره الفقیه : 2، 621 .
کتابخانه بالقرآن کتابخانه بالقرآن
نرم افزار موبایل کتابخانه

دسترسی آسان به کلیه کتاب ها با قابلیت هایی نظیر کتابخانه شخصی و برنامه ریزی مطالعه کتاب

دانلود نرم افزار کتابخانه