تاملی در نظریه اصالت وجود و وحدت وجود صفحه 7

ملاّ صدرا از این معنا این گونه تعبیر می کند :

« الموجود بالذات و بالأصاله _ ههنا _ لا محاله نفس الوجود ، لا نفس الماهیه » .(1)

2 _ « أصالت به معنای تحقق و منشأیتِ آثار » .(2)

ملاّ صدرا نیز این معنا را بازگو می کند :

« لأَنَّ الوجود فی عرفهم ما یکون مبدأ الآثار ومنشأ الأکوان » .(3)

3 _ « اصالت به معنای عینیت و خارجیت در مقابل اعتباریت که به معنای عدم عینیت و خارجیت و محصول ذهن بودن است » .(4)

مقدّمه سوم : غیریتِ وجود از ماهیّت

« دو مفهوم _ وجود و ماهیّت _ غیر هم اند . این مقدّمه نیز قضیه ای است وجدانی : جایگاه مفهوم درون ماست ، و همان گونه که همه حالات درون ، وجدانی است مفهوم نیز چنین است . بالوجدان در می یابیم که مفاهیمی چون انسان و واجب و سبزه و ممکن و ستاره ، غیر از مفهوم وجودند .

این نظریه در مقابل گروهی مانند ابوالحسن اشعری است که قائل شده اند که مفهوم وجود و مفهوم ماهیت یک چیزند » .(5)_(6)

فلاسفه در جواب آنان مسأله غیریت وجود از ماهیت را مطرح کردند که از آن با عنوان « زیادت وجود بر ماهیت در ذهن » تعبیر می شود .

1- مجموعه رسائل فلسفی صدرالمتألهین : 189 .
2- هستی از نظر فلسفه و عرفان : 83 .
3- اسفار : 2 ، 346 .
4- مجموعه آثار استاد مطهری : 6 ، 496 .
5- هستی و چیستی در مکتب صدرائی : 14 .
6- مراجعه نمائید کشف المراد : 34 . شرح المنظومه : 2 ، 88 _ 89 . اسفار : 1 ، 243 .