- در پایان ذکر چند نکته ضروری می نماید: 1
- پیش گفتار 1
- آیا عقل به تنهایی هدایتگر است؟ 5
- تعریف اصطلاحی «نبی» 6
- آیا بر وجود حجت الهی، برهان عقلی داریم؟ 10
- اثبات وجود نبی به وسیله دین، دَوْر است 11
- آیا چون و چرا در امر هدایت، دخالت در امور پروردگار نیست؟ 12
- لغزش ها، ناشی از خطای عاقل است، نه عقل 15
- آسیب شناسی عقل 18
- معنای «ترک اولی» 20
- محدود بودن گستره عقل 21
- اذعان ابن سینا، ملاصدرا، کانت و اینشتین به محدودیت عقل 21
- بعید بودن دستیابی به همه حقایق، تنها به مدد عقل 23
- مهندسِ کارآمد بت پرست 25
- برای حلّ مشکلات تشخیص نماینده الهی و ادعاهای مهدویت، چه باید کرد؟ 26
- معرفت فطری 26
- شبهه عقل داشتن حیوانات و لزوم فرستادن پیامبر برای آن ها 32
- برخی ویژگی های هوشی حیوانات 33
- کمال حیوانات به چیست؟ 38
- حجت الهی، عامل رفع نگرانی 39
- سیره تربیت یافتگان امام حسین(علیه السلام) در کربلا 40
- شبهه: انسان سازی را معلّمی عقل گرا نیز می تواند انجام دهد 40
- تفاوت دستاورد فلاسفه و پیامبران از زبان استاد مطهری 42
- علّت وفات ابن سینا 42
- پیشنهاد بهمنیار به ابن سینا درباره ادعای نبوت 44
- پیامبران، عامل تحولاتی بنیادین در تاریخ 45
- عوامل تغییرات تاریخی از دیدگاه هگل، مارکس، فروید، آدلر، نیچه و بیکن 46
- سیره پیامبران، پوچی دیدگاه های مادی را نمایان می سازد 47
- آسیب شناسی قوانین بشری 49
- شبهه: عقل، علم و تجربه برای وضع قانونی مناسب بسنده است 49
- نمونه ای از قوانین الهی 50
- مناظره هشام بن حکم و عمرو بن عبید درباره ضرورت وجود حجت الهی 51
- جبری عادلانه در اجرای قوانین الهی 56
- افراط و تفریط در قوانین بشری 57
- آیا خداوند نسبت به کسانی که پیام الهی به آن ها نرسیده، ترک اولی نموده است؟ 57
- «قاعده لطف» 60
- هدفمند نبودن آفرینش، نسبت دادن کار پوچ و بیهوده به آفریدگار است 62
- آفرینش، تنها به سود آفریده هاست 63
- محال بودن خلقت ازلی 64
- بررسی حدیث مشهور «کنز مخفی» 65
- شبهه: اگر هدف خلقت متعدّد شود، قاعده لطف زیر سؤال می رود 65
- اهداف آفرینش انسان و برگشت آن به یک هدف 66
- دستیابیِ نسبی به هدف آفرینش، با کمک عقل 67
- عبادت صحیح وکامل تنها به واسطه نمایندگان الهی 70
- بدیهی بودن حسن و قبح عقلی و اختلاف در پذیرش آن 76
- با تصور حسن و قبح، می توان به ذاتی بودن آن پی برد 79
- استدلال ابن سینا بر ضرورت نبوت 80
- انتقاد فخر رازی به ابن سینا 83
- اگر فرستادن نبی تکامل آور است، چرا این تکامل میان مسلمانان وجود ندارد؟ 86
- قرآن کریم پدر را عامل تعیین جنسیت معرفی می کند 90
- حدیثی از امام صادق(علیه السلام) درباره مولکول DNA 92
- خاطره فرهادمیرزا قاجار درباره حکمتی از نهج البلاغه 94
- تفاوت در تعریف پیشرفت در جوامع دینی و غیر دینی 97
- برخی از مهمترین عوامل عقب افتادگی مسلمانان 98
- شبهه: غیبت نماینده الهی، قاعده لطف را زیر سؤال می برد 101
- لطف بودن حجت الهی، وابسته به سه امر است 101
- بیان علامه مجلسی درباره وجوه مختلف تشبیه امام غایب به خورشید پشت ابر 107
- تفاوت شریعت پیامبران 111
- اهداف و شئون پیامبران 114
- سیر اجتهادی شیعه و سنی 115
- آیا پیش از ولادت پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله) ، نماینده الهی در زمین نبوده است؟ 123
- نقد نظریه جامعه شناسان درباره تقدّم دوران شرک بر توحید 128
- آیا پیامبران همگی در خاورمیانه بوده اند؟ 129
- شمار پیامبران الهی و نام پیامبران مذکور در قرآن 130
- دو روایت که در آن نام های پیامبران و جانشینان آنان به تفصیل بیان شده است 135
- اشاره 150
- 2) شیخ مفید [413ق]: 151
- الف) تعاریف علمای شیعه رحمه الله علیه: 151
- 1) ابواسحاق نوبختی [310ق]: 151
- 3) سید (شریف) مرتضی [436ق]: 152
- 4) شیخ طوسی [460ق]: 154
- اشاره 154
- 5) خواجه نصیرالدین طوسی [672ق]: 156
- 6) محقق حلّی [676ق]: 157
- 8) علامه حلّی [726ق]: 160
- 10) فاضل مقداد [826ق]: 163
- 12) علامه مجلسی [1110ق]: 166
- 1) قاضی عبدالجبار معتزلی [415ق]: 172
- جابر بن حیان از اصحاب و شاگردان امام صادق(علیه السلام) 174
- معرفی جابر بن حیان 174
- آثار جابر بن حیان 175
- سخن جابر بن حیان درباره امام صادق(علیه السلام) 175
- آثار جابر بن حیان 177
- دستاوردهای علمی جابر بن حیان 182
- معرفی آثار برخی از دانشمندان غربی درباره جابر بن حیان 186
- ترجمه کتب جابر بن حیان در غرب 190
- توصیفات علمای اسلام و غرب درباره جابر بن حیان 192
- اشاره 196
- آثار و دستاوردهای خواجه نصیر در علم نجوم 201
- آثار و دستاوردهای خواجه نصیر در معدن شناسی 204
- آثار خواجه نصیر در علم طب 205
- اشاره 207
- هذا الکتاب 257
- Description of the Book 259
پیش گفتار
کتابی که پیش روی خود گشوده اید، حاصل مباحثی است که حقیر در چند سال قبل در خدمت جمعی از استادان و فرهیختگان دانشگاه مطرح کرده ام. در این نشست ها که چندین سال به طول انجامید، بررسی و موشکافی بیشتر موضوعات عقیدتی صورت گرفت و همزمان، مباحث هر جلسه ضبط گردید و سپس به طور دقیق و با رعایت امانت داری مکتوب شد. بر حسب ضرورت، مطالب و مستندات بیشتری در قسمت های مختلف افزوده گشت و در نهایت پس از ویراستاری و بازنگری، بخشی از آن در موضوع «ضرورت حجت الهی» آماده چاپ گردید.
در اینجا لازم می دانم از دوست ارجمندم، پژوهشگر محترم، جناب آقای مرتضی جاودانی که در تمامی مراحل نگارش این کتاب مرا یاری نمودند، کمال سپاس و قدردانی را بنمایم.
از ایزد متعال خواستارم که توفیق آماده سازی و چاپ مباحث دیگر را نیز به حقیر عنایت فرماید.
در پایان ذکر چند نکته ضروری می نماید:
الف) شماری از استادان و دانشگاهیان محترمی که در این نشست ها حضور داشتند، عبارتند از:
1. دکتر سیدهادی موسوی (دانشیار فارماکولوژی دانشگاه علوم پزشکی مشهد)
2. دکتر فرشید نوربخش (استادیار ایمونولوژی دانشگاه علوم پزشکی تهران)