- در پایان ذکر چند نکته ضروری می نماید: 1
- پیش گفتار 1
- آیا عقل به تنهایی هدایتگر است؟ 5
- تعریف اصطلاحی «نبی» 6
- آیا بر وجود حجت الهی، برهان عقلی داریم؟ 10
- اثبات وجود نبی به وسیله دین، دَوْر است 11
- آیا چون و چرا در امر هدایت، دخالت در امور پروردگار نیست؟ 12
- لغزش ها، ناشی از خطای عاقل است، نه عقل 15
- آسیب شناسی عقل 18
- معنای «ترک اولی» 20
- محدود بودن گستره عقل 21
- اذعان ابن سینا، ملاصدرا، کانت و اینشتین به محدودیت عقل 21
- بعید بودن دستیابی به همه حقایق، تنها به مدد عقل 23
- مهندسِ کارآمد بت پرست 25
- برای حلّ مشکلات تشخیص نماینده الهی و ادعاهای مهدویت، چه باید کرد؟ 26
- معرفت فطری 26
- شبهه عقل داشتن حیوانات و لزوم فرستادن پیامبر برای آن ها 32
- برخی ویژگی های هوشی حیوانات 33
- کمال حیوانات به چیست؟ 38
- حجت الهی، عامل رفع نگرانی 39
- سیره تربیت یافتگان امام حسین(علیه السلام) در کربلا 40
- شبهه: انسان سازی را معلّمی عقل گرا نیز می تواند انجام دهد 40
- علّت وفات ابن سینا 42
- تفاوت دستاورد فلاسفه و پیامبران از زبان استاد مطهری 42
- پیشنهاد بهمنیار به ابن سینا درباره ادعای نبوت 44
- پیامبران، عامل تحولاتی بنیادین در تاریخ 45
- عوامل تغییرات تاریخی از دیدگاه هگل، مارکس، فروید، آدلر، نیچه و بیکن 46
- سیره پیامبران، پوچی دیدگاه های مادی را نمایان می سازد 47
- آسیب شناسی قوانین بشری 49
- شبهه: عقل، علم و تجربه برای وضع قانونی مناسب بسنده است 49
- نمونه ای از قوانین الهی 50
- مناظره هشام بن حکم و عمرو بن عبید درباره ضرورت وجود حجت الهی 51
- جبری عادلانه در اجرای قوانین الهی 56
- آیا خداوند نسبت به کسانی که پیام الهی به آن ها نرسیده، ترک اولی نموده است؟ 57
- افراط و تفریط در قوانین بشری 57
- «قاعده لطف» 60
- هدفمند نبودن آفرینش، نسبت دادن کار پوچ و بیهوده به آفریدگار است 62
- آفرینش، تنها به سود آفریده هاست 63
- محال بودن خلقت ازلی 64
- بررسی حدیث مشهور «کنز مخفی» 65
- شبهه: اگر هدف خلقت متعدّد شود، قاعده لطف زیر سؤال می رود 65
- اهداف آفرینش انسان و برگشت آن به یک هدف 66
- دستیابیِ نسبی به هدف آفرینش، با کمک عقل 67
- عبادت صحیح وکامل تنها به واسطه نمایندگان الهی 70
- بدیهی بودن حسن و قبح عقلی و اختلاف در پذیرش آن 76
- با تصور حسن و قبح، می توان به ذاتی بودن آن پی برد 79
- استدلال ابن سینا بر ضرورت نبوت 80
- انتقاد فخر رازی به ابن سینا 83
- اگر فرستادن نبی تکامل آور است، چرا این تکامل میان مسلمانان وجود ندارد؟ 86
- قرآن کریم پدر را عامل تعیین جنسیت معرفی می کند 90
- حدیثی از امام صادق(علیه السلام) درباره مولکول DNA 92
- خاطره فرهادمیرزا قاجار درباره حکمتی از نهج البلاغه 94
- تفاوت در تعریف پیشرفت در جوامع دینی و غیر دینی 97
- برخی از مهمترین عوامل عقب افتادگی مسلمانان 98
- لطف بودن حجت الهی، وابسته به سه امر است 101
- شبهه: غیبت نماینده الهی، قاعده لطف را زیر سؤال می برد 101
- بیان علامه مجلسی درباره وجوه مختلف تشبیه امام غایب به خورشید پشت ابر 107
- تفاوت شریعت پیامبران 111
- اهداف و شئون پیامبران 114
- سیر اجتهادی شیعه و سنی 115
- آیا پیش از ولادت پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله) ، نماینده الهی در زمین نبوده است؟ 123
- نقد نظریه جامعه شناسان درباره تقدّم دوران شرک بر توحید 128
- آیا پیامبران همگی در خاورمیانه بوده اند؟ 129
- شمار پیامبران الهی و نام پیامبران مذکور در قرآن 130
- دو روایت که در آن نام های پیامبران و جانشینان آنان به تفصیل بیان شده است 135
- اشاره 150
- الف) تعاریف علمای شیعه رحمه الله علیه: 151
- 2) شیخ مفید [413ق]: 151
- 1) ابواسحاق نوبختی [310ق]: 151
- 3) سید (شریف) مرتضی [436ق]: 152
- اشاره 154
- 4) شیخ طوسی [460ق]: 154
- 5) خواجه نصیرالدین طوسی [672ق]: 156
- 6) محقق حلّی [676ق]: 157
- 8) علامه حلّی [726ق]: 160
- 10) فاضل مقداد [826ق]: 163
- 12) علامه مجلسی [1110ق]: 166
- 1) قاضی عبدالجبار معتزلی [415ق]: 172
- جابر بن حیان از اصحاب و شاگردان امام صادق(علیه السلام) 174
- معرفی جابر بن حیان 174
- سخن جابر بن حیان درباره امام صادق(علیه السلام) 175
- آثار جابر بن حیان 175
- آثار جابر بن حیان 177
- دستاوردهای علمی جابر بن حیان 182
- معرفی آثار برخی از دانشمندان غربی درباره جابر بن حیان 186
- ترجمه کتب جابر بن حیان در غرب 190
- توصیفات علمای اسلام و غرب درباره جابر بن حیان 192
- اشاره 196
- آثار و دستاوردهای خواجه نصیر در علم نجوم 201
- آثار و دستاوردهای خواجه نصیر در معدن شناسی 204
- آثار خواجه نصیر در علم طب 205
- اشاره 207
- هذا الکتاب 257
- Description of the Book 259
دکتر سیدهادی موسوی: بر اساس قاعده وجود حجت خدا در هر دوره در زمین، نظریه مشهور جامعه شناسان که دوران شرک را مقدّم بر دوران توحید می دانند، زیر سؤال می رود.
نقد نظریه جامعه شناسان درباره تقدّم دوران شرک بر توحید
باقرپورکاشانی: تقدّم توحید بر شرک در زمین، به خاطر ایمان و نبوت پدر بشریت (حضرت آدم(علیه السلام)) است و بعد از او در هر دوره، نمایندگان الهی از فرزندان او در زمین بودند. اما انسان های پیش از حضرت آدم(1) نیز اگر عقل و
1- . «عَنْ جَابِرِ بْنِ یَزِیدَ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَاجَعْفَرٍ(علیه السلام) عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ «أَفَعَیِینا بِالْخَلْقِ الْأَوَّلِ بَلْ هُمْ فِی لَبْسٍ مِنْ خَلْقٍ جَدِیدٍ» (قاف:15)، فَقَالَ:... لَعَلَّکَ تَرَی أَنَّ اَللَّهَ عَزَّوَجَلَّ إِنَّمَا خَلَقَ هَذَا اَلْعَالَمَ اَلْوَاحِدَ وَ تَرَی أَنَّ اَللَّهَ عَزَّوَجَلَّ لَمْ یَخْلُقْ بَشَراً غَیْرَکُمْ؛ بَلْ وَ اللَّهِ لَقَدْ خَلَقَ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی أَلْفَ أَلْفِ عَالَمٍ وَ أَلْفَ أَلْفِ آدَمٍ وَ أَنْتَ فِی آخِرِ تِلْکَ الْعَوَالِمِ وَ أُولَئِکَ الْآدَمِیِّینَ؛ امام محمد باقر(علیه السلام) در پاسخ به پرسش درباره آیه «آیا ما از آفرینش نخستین درمانده شدیم [که دوباره نتوانیم بیافرینیم]؟ بلکه آن ها باز در آفرینش جدید در شک اند» فرمودند:... شاید تو بر این باوری که خداوند عزّوجلّ تنها همین یک عالَم را آفریده و جز شما بشری را نیافریده است! به خدا سوگند، خدای تبارک و تعالی هزار هزار [ظاهراً این عدد کنایه از شمار بسیار زیاد است] عالم و هزار هزار آدم آفرید و تو در آخرین آن عوالم و آدمیان هستی» (محمدبن علی بن بابویه (شیخ صدوق)، الخصال، ج 2، ص652؛ همو، التوحید، ص277). «عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ قَالَ: سَمِعْتُ أَبَاجَعْفَرٍ(علیه السلام) یَقُولُ: لَقَدْ خَلَقَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ فِی الْأَرْضِ- مُنْذُ خَلَقَهَا- سَبْعَهَ عَالَمِینَ لَیْسَ هُمْ وُلْدَ آدَمَ، خَلَقَهُمْ مِنْ أَدِیمِ الْأَرْضِ فَأَسْکَنَهُمْ فِیهَا وَاحِداً بَعْدَ وَاحِدٍ مَعَ عَالَمِهِ. ثُمَّ خَلَقَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ آدَمَ أَبَا هَذَا الْبَشَرِ وَ خَلَقَ ذُرِّیَّتَهُ مِنْهُ؛ خداوند عزّوجلّ از هنگامی که زمین را آفریده است، هفت عالم در آن آفرید که در هیچ یک فرزندان آدم نبودند. [خداوند] آنان را از [خاکِ] روی زمین آفرید و یکی پس از دیگری با عالم خودشان، در زمین جای داد. سپس خدای عزّوجلّ آدم- پدر این بشر- را آفرید و نسلش را از وی آفرید» (محمدبن علی بن بابویه (شیخ صدوق)، الخصال، ج 2، ص359؛ محمدبن مسعود عیاشی، تفسیر العیاشی، ج 2، ص238).