- در پایان ذکر چند نکته ضروری می نماید: 1
- پیش گفتار 1
- آیا عقل به تنهایی هدایتگر است؟ 5
- تعریف اصطلاحی «نبی» 6
- آیا بر وجود حجت الهی، برهان عقلی داریم؟ 10
- اثبات وجود نبی به وسیله دین، دَوْر است 11
- آیا چون و چرا در امر هدایت، دخالت در امور پروردگار نیست؟ 12
- لغزش ها، ناشی از خطای عاقل است، نه عقل 15
- آسیب شناسی عقل 18
- معنای «ترک اولی» 20
- اذعان ابن سینا، ملاصدرا، کانت و اینشتین به محدودیت عقل 21
- محدود بودن گستره عقل 21
- بعید بودن دستیابی به همه حقایق، تنها به مدد عقل 23
- مهندسِ کارآمد بت پرست 25
- معرفت فطری 26
- برای حلّ مشکلات تشخیص نماینده الهی و ادعاهای مهدویت، چه باید کرد؟ 26
- شبهه عقل داشتن حیوانات و لزوم فرستادن پیامبر برای آن ها 32
- برخی ویژگی های هوشی حیوانات 33
- کمال حیوانات به چیست؟ 38
- حجت الهی، عامل رفع نگرانی 39
- سیره تربیت یافتگان امام حسین(علیه السلام) در کربلا 40
- شبهه: انسان سازی را معلّمی عقل گرا نیز می تواند انجام دهد 40
- تفاوت دستاورد فلاسفه و پیامبران از زبان استاد مطهری 42
- علّت وفات ابن سینا 42
- پیشنهاد بهمنیار به ابن سینا درباره ادعای نبوت 44
- پیامبران، عامل تحولاتی بنیادین در تاریخ 45
- عوامل تغییرات تاریخی از دیدگاه هگل، مارکس، فروید، آدلر، نیچه و بیکن 46
- سیره پیامبران، پوچی دیدگاه های مادی را نمایان می سازد 47
- آسیب شناسی قوانین بشری 49
- شبهه: عقل، علم و تجربه برای وضع قانونی مناسب بسنده است 49
- نمونه ای از قوانین الهی 50
- مناظره هشام بن حکم و عمرو بن عبید درباره ضرورت وجود حجت الهی 51
- جبری عادلانه در اجرای قوانین الهی 56
- افراط و تفریط در قوانین بشری 57
- آیا خداوند نسبت به کسانی که پیام الهی به آن ها نرسیده، ترک اولی نموده است؟ 57
- «قاعده لطف» 60
- هدفمند نبودن آفرینش، نسبت دادن کار پوچ و بیهوده به آفریدگار است 62
- آفرینش، تنها به سود آفریده هاست 63
- محال بودن خلقت ازلی 64
- بررسی حدیث مشهور «کنز مخفی» 65
- شبهه: اگر هدف خلقت متعدّد شود، قاعده لطف زیر سؤال می رود 65
- اهداف آفرینش انسان و برگشت آن به یک هدف 66
- دستیابیِ نسبی به هدف آفرینش، با کمک عقل 67
- عبادت صحیح وکامل تنها به واسطه نمایندگان الهی 70
- بدیهی بودن حسن و قبح عقلی و اختلاف در پذیرش آن 76
- با تصور حسن و قبح، می توان به ذاتی بودن آن پی برد 79
- استدلال ابن سینا بر ضرورت نبوت 80
- انتقاد فخر رازی به ابن سینا 83
- اگر فرستادن نبی تکامل آور است، چرا این تکامل میان مسلمانان وجود ندارد؟ 86
- قرآن کریم پدر را عامل تعیین جنسیت معرفی می کند 90
- حدیثی از امام صادق(علیه السلام) درباره مولکول DNA 92
- خاطره فرهادمیرزا قاجار درباره حکمتی از نهج البلاغه 94
- تفاوت در تعریف پیشرفت در جوامع دینی و غیر دینی 97
- برخی از مهمترین عوامل عقب افتادگی مسلمانان 98
- لطف بودن حجت الهی، وابسته به سه امر است 101
- شبهه: غیبت نماینده الهی، قاعده لطف را زیر سؤال می برد 101
- بیان علامه مجلسی درباره وجوه مختلف تشبیه امام غایب به خورشید پشت ابر 107
- تفاوت شریعت پیامبران 111
- اهداف و شئون پیامبران 114
- سیر اجتهادی شیعه و سنی 115
- آیا پیش از ولادت پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله) ، نماینده الهی در زمین نبوده است؟ 123
- نقد نظریه جامعه شناسان درباره تقدّم دوران شرک بر توحید 128
- آیا پیامبران همگی در خاورمیانه بوده اند؟ 129
- شمار پیامبران الهی و نام پیامبران مذکور در قرآن 130
- دو روایت که در آن نام های پیامبران و جانشینان آنان به تفصیل بیان شده است 135
- اشاره 150
- الف) تعاریف علمای شیعه رحمه الله علیه: 151
- 2) شیخ مفید [413ق]: 151
- 1) ابواسحاق نوبختی [310ق]: 151
- 3) سید (شریف) مرتضی [436ق]: 152
- 4) شیخ طوسی [460ق]: 154
- اشاره 154
- 5) خواجه نصیرالدین طوسی [672ق]: 156
- 6) محقق حلّی [676ق]: 157
- 8) علامه حلّی [726ق]: 160
- 10) فاضل مقداد [826ق]: 163
- 12) علامه مجلسی [1110ق]: 166
- 1) قاضی عبدالجبار معتزلی [415ق]: 172
- معرفی جابر بن حیان 174
- جابر بن حیان از اصحاب و شاگردان امام صادق(علیه السلام) 174
- آثار جابر بن حیان 175
- سخن جابر بن حیان درباره امام صادق(علیه السلام) 175
- آثار جابر بن حیان 177
- دستاوردهای علمی جابر بن حیان 182
- معرفی آثار برخی از دانشمندان غربی درباره جابر بن حیان 186
- ترجمه کتب جابر بن حیان در غرب 190
- توصیفات علمای اسلام و غرب درباره جابر بن حیان 192
- اشاره 196
- آثار و دستاوردهای خواجه نصیر در علم نجوم 201
- آثار و دستاوردهای خواجه نصیر در معدن شناسی 204
- آثار خواجه نصیر در علم طب 205
- اشاره 207
- هذا الکتاب 257
- Description of the Book 259
است. در غیر این صورت، تکلیف به کار واجبی که باید نسبت به آن لطف واقع شود، ناپسند بوده و نقض غرض است».(1)
6) محقق حلّی [676ق]:
«مصالح دینی به چند بخش تقسیم می گردد: مصلحتی که به وسیله آن طاعت و بندگی محقق می شود که به آن «لطف مطلق» گویند، و مصلحتی که مکلف به وسیله آن به طاعت نزدیک تر می شود که «لطف مقرِّب» نام دارد...
آیا بر خداوند لازم است که لطف را انجام دهد یا خیر؟ بیشتر علماء معتقدند بر خداوند لازم است و برای این نظریه دلایلی را ذکر کرده اند:
اول) لطف در رسیدن مکلف به هدفش تأثیر دارد و هیچ زشتی در آن وجود ندارد و به انجام بی نهایت کار هم منجر نمی شود. هر آنچه این گونه باشد، از نظر حکمت، انجامش لازم است. اینکه گفتیم: مکلف را به هدفش می رساند، به این سبب است که ما بر این فرض سخن می گوییم. اینکه گفتیم: هیچ زشتی در آن وجود ندارد، به این خاطر است که زشتی ها ثبت شده است و هیچ زشتی را در آن نمی یابیم. اینکه گفتیم: هر چه این شرایط را داشته باشد، از لحاظ حکمت واجب است که انجام شود، به این دلیل است که سبب حکمت به آن تعلّق
1- . «اِنَّ اللُّطْفَ یَنْقَسِمُ قِسْمَیْنِ: أَحَدُهُمَا مَا یَکُونُ مِنْ فِعْلِ اللَّهِ، وَ ثَانِیهِمَا مَا یَکُونُ مِنْ فِعْلِ غَیْرِهِ. وَ کُلُّ قِسْمٍ مِنْهَا یَنْقَسِمُ أَیْضًا إِلَی قِسْمَیْنِ: أَحَدُهُمَا مَا یَکُونُ لُطْفًا فِی وَاجِبٍ، وَ ثَانِیهِمَا مَا یَکُونُ لُطْفًا فِی مَنْدُوبٍ، وَ بُیِّنَ أَنَّ کُلَّ لُطْفٍ مِنْ فِعْلِ اللَّهِ، فِی وَاجِبٍ کُلِّفَ الْعَبْدُ بِهِ عَلَی وَجْهٍ لَا یَقُومُ غَیْرُهُ مِنْ أَفْعَالِهِ وَ أَفْعَالِ غَیْرِهِ مَقَامَهُ فِیمَا هُوَ لُطْفٌ فِیهِ، وَاجِبٌ عَلَی اللَّهِ. وَ إِلَّا لَقَبَحَ التَّکْلِیفُ بِالْمَلْطوفِ فِیهِ؛ وَ انْتَقَضَ غَرَضُهُ» (محمدبن محمد طوسی (خواجه نصیر)، تلخیص المحصل (نقد المحصل)، الرسائل، ص427).