- در پایان ذکر چند نکته ضروری می نماید: 1
- پیش گفتار 1
- آیا عقل به تنهایی هدایتگر است؟ 5
- تعریف اصطلاحی «نبی» 6
- آیا بر وجود حجت الهی، برهان عقلی داریم؟ 10
- اثبات وجود نبی به وسیله دین، دَوْر است 11
- آیا چون و چرا در امر هدایت، دخالت در امور پروردگار نیست؟ 12
- لغزش ها، ناشی از خطای عاقل است، نه عقل 15
- آسیب شناسی عقل 18
- معنای «ترک اولی» 20
- اذعان ابن سینا، ملاصدرا، کانت و اینشتین به محدودیت عقل 21
- محدود بودن گستره عقل 21
- بعید بودن دستیابی به همه حقایق، تنها به مدد عقل 23
- مهندسِ کارآمد بت پرست 25
- برای حلّ مشکلات تشخیص نماینده الهی و ادعاهای مهدویت، چه باید کرد؟ 26
- معرفت فطری 26
- شبهه عقل داشتن حیوانات و لزوم فرستادن پیامبر برای آن ها 32
- برخی ویژگی های هوشی حیوانات 33
- کمال حیوانات به چیست؟ 38
- حجت الهی، عامل رفع نگرانی 39
- شبهه: انسان سازی را معلّمی عقل گرا نیز می تواند انجام دهد 40
- سیره تربیت یافتگان امام حسین(علیه السلام) در کربلا 40
- علّت وفات ابن سینا 42
- تفاوت دستاورد فلاسفه و پیامبران از زبان استاد مطهری 42
- پیشنهاد بهمنیار به ابن سینا درباره ادعای نبوت 44
- پیامبران، عامل تحولاتی بنیادین در تاریخ 45
- عوامل تغییرات تاریخی از دیدگاه هگل، مارکس، فروید، آدلر، نیچه و بیکن 46
- سیره پیامبران، پوچی دیدگاه های مادی را نمایان می سازد 47
- شبهه: عقل، علم و تجربه برای وضع قانونی مناسب بسنده است 49
- آسیب شناسی قوانین بشری 49
- نمونه ای از قوانین الهی 50
- مناظره هشام بن حکم و عمرو بن عبید درباره ضرورت وجود حجت الهی 51
- جبری عادلانه در اجرای قوانین الهی 56
- افراط و تفریط در قوانین بشری 57
- آیا خداوند نسبت به کسانی که پیام الهی به آن ها نرسیده، ترک اولی نموده است؟ 57
- «قاعده لطف» 60
- هدفمند نبودن آفرینش، نسبت دادن کار پوچ و بیهوده به آفریدگار است 62
- آفرینش، تنها به سود آفریده هاست 63
- محال بودن خلقت ازلی 64
- شبهه: اگر هدف خلقت متعدّد شود، قاعده لطف زیر سؤال می رود 65
- بررسی حدیث مشهور «کنز مخفی» 65
- اهداف آفرینش انسان و برگشت آن به یک هدف 66
- دستیابیِ نسبی به هدف آفرینش، با کمک عقل 67
- عبادت صحیح وکامل تنها به واسطه نمایندگان الهی 70
- بدیهی بودن حسن و قبح عقلی و اختلاف در پذیرش آن 76
- با تصور حسن و قبح، می توان به ذاتی بودن آن پی برد 79
- استدلال ابن سینا بر ضرورت نبوت 80
- انتقاد فخر رازی به ابن سینا 83
- اگر فرستادن نبی تکامل آور است، چرا این تکامل میان مسلمانان وجود ندارد؟ 86
- قرآن کریم پدر را عامل تعیین جنسیت معرفی می کند 90
- حدیثی از امام صادق(علیه السلام) درباره مولکول DNA 92
- خاطره فرهادمیرزا قاجار درباره حکمتی از نهج البلاغه 94
- تفاوت در تعریف پیشرفت در جوامع دینی و غیر دینی 97
- برخی از مهمترین عوامل عقب افتادگی مسلمانان 98
- لطف بودن حجت الهی، وابسته به سه امر است 101
- شبهه: غیبت نماینده الهی، قاعده لطف را زیر سؤال می برد 101
- بیان علامه مجلسی درباره وجوه مختلف تشبیه امام غایب به خورشید پشت ابر 107
- تفاوت شریعت پیامبران 111
- اهداف و شئون پیامبران 114
- سیر اجتهادی شیعه و سنی 115
- آیا پیش از ولادت پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله) ، نماینده الهی در زمین نبوده است؟ 123
- نقد نظریه جامعه شناسان درباره تقدّم دوران شرک بر توحید 128
- آیا پیامبران همگی در خاورمیانه بوده اند؟ 129
- شمار پیامبران الهی و نام پیامبران مذکور در قرآن 130
- دو روایت که در آن نام های پیامبران و جانشینان آنان به تفصیل بیان شده است 135
- اشاره 150
- 1) ابواسحاق نوبختی [310ق]: 151
- 2) شیخ مفید [413ق]: 151
- الف) تعاریف علمای شیعه رحمه الله علیه: 151
- 3) سید (شریف) مرتضی [436ق]: 152
- 4) شیخ طوسی [460ق]: 154
- اشاره 154
- 5) خواجه نصیرالدین طوسی [672ق]: 156
- 6) محقق حلّی [676ق]: 157
- 8) علامه حلّی [726ق]: 160
- 10) فاضل مقداد [826ق]: 163
- 12) علامه مجلسی [1110ق]: 166
- 1) قاضی عبدالجبار معتزلی [415ق]: 172
- جابر بن حیان از اصحاب و شاگردان امام صادق(علیه السلام) 174
- معرفی جابر بن حیان 174
- سخن جابر بن حیان درباره امام صادق(علیه السلام) 175
- آثار جابر بن حیان 175
- آثار جابر بن حیان 177
- دستاوردهای علمی جابر بن حیان 182
- معرفی آثار برخی از دانشمندان غربی درباره جابر بن حیان 186
- ترجمه کتب جابر بن حیان در غرب 190
- توصیفات علمای اسلام و غرب درباره جابر بن حیان 192
- اشاره 196
- آثار و دستاوردهای خواجه نصیر در علم نجوم 201
- آثار و دستاوردهای خواجه نصیر در معدن شناسی 204
- آثار خواجه نصیر در علم طب 205
- اشاره 207
- هذا الکتاب 257
- Description of the Book 259
پیوست 2- جایگاه علمی جابر بن حیّان
معرفی جابر بن حیان
ابوعبدالله یا ابوموسی جابر بن حیان بن عبدالله، حکیم، ریاضی دان، پزشک و شیمی دان نامدار ایرانی است. از زندگانی او آگاهی چندانی در دست نیست. در منابع شرح حال و غیر آن، گاه او را کوفی و گاه اَزْدی خوانده اند (زیرا بنا بر برخی گزارش ها، جابر از قبیله اَزْد در کوفه بوده است)؛ اما پاره ای دیگر نیز وی را از مردم توس خراسان می دانند. بیشتر منابع، سال تولد جابر را 103 یا 104 ه .ق ذکر کرده اند. طبق گزارشی او تا زمان خلافت مأمون عباسی زنده بود؛ اما در نقلی دیگر، او در سال 200 ه .ق در شهر توس در حالی که کتاب الرحمه را زیر بالین داشت، درگذشت.(1)
جابر بن حیان از اصحاب و شاگردان امام صادق(علیه السلام)
بسیاری از مورخان، شرح حال نویسان و فهرست نگاران جابر بن حیان را یکی از اصحاب و شاگردان حضرت امام جعفر صادق(علیه السلام) دانسته اند.(2)
البته در دست نوشته های جابر که به ما رسیده است، این امر به روشنی فهمیده می شود،
1- . برگرفته از: دائرهالمعارف تشیع، ج5، ص245؛ دانش نامه جهان اسلام، ج9، ص167.
2- . برای نمونه، نک : محمدبن اسحاق ابن ندیم، الفهرست، ج2، ص451؛ علی بن موسی بن طاووس، فرج المهموم، ص146؛ سید محسن بن عبدالکریم امین، اعیان الشیعه، ج 4، ص30؛ ابوالقاسم خویی، معجم رجال الحدیث، ج4، ص9؛ جعفر سبحانی، موسوعه طبقات الفقهاء، ج 2، ص7؛ احمدبن محمد ابن خلکان، وفیات الأعیان، ج1، ص327؛ خلیل بن ایبک صفدی، الوافی بالوفیات، ج11، ص27؛ عبدالله بن اسعد یافعی، مرآه الجنان وعبره الیقظان، ج1، ص238؛ عبدالحی بن احمد ابن عماد عکری، شذرات الذهب، ج 2، ص216؛ سلیمان بن ابراهیم قندوزی، ینابیع الموده، ج3، ص160؛ و...