ستارگان هدایت : مناظره ای پیرامون ضرورت حجت الهی صفحه 18

صفحه 18

فهم اصول کلّی دین، برای عقول ضعیف نیز شدنی است

باقرپورکاشانی: اینکه همه انسان ها از توان عقلانی یکسانی بر خوردار نیستند، روشن است و در شریعت نیز به آن اشاره شده است.(1) اما این بدان معنا نیست که عقول ضعیف نمی توانند به حق دست یابند. خداوند، اصول و مبانی دین خود را به گونه ای قرار داده است که درک و فهم آن حتی برای عقول ضعیف هم ممکن باشد. عقل همه آدمیان، خوبی و بدی امور را درک می کند و می تواند به بدیهیات پی ببرد. پروردگار حکیم، مرتبه ای از عقل را که به آن «عقل معاش» و «عقل ریاضی» گفته می شود، به همه ارزانی داشته است.

دکتر سیدهادی موسوی: اگر همه عاقلان به یک نسبت مرتبه ای از عقل دارند، پس باید همه در یک مسیر حرکت کنند و اختلاف نظر نداشته باشند!

آسیب شناسی عقل

باقرپورکاشانی: بله؛ اما این به شرطی است که بازدارنده هایی، عاقل را از حکم عقل بی توجه یا رویگردان نسازند. دنباله روی کورکورانه، شخصیت زدگی، تعصّب بی جا، تکبر و خود رأیی، لجاجت، پیروی از هوای نفس، بیماری دل و... سبب می شود که عاقل به این میزانِ شناخت (عقل) اهمیت ندهد و یا خود را به نادانی


1- . برای نمونه، «عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ الْبَاقِرِ(علیهما السلام): إِنَّمَا یُدَاقُّ اللَّهُ الْعِبَادَ فِی الْحِسَابِ یَوْمَ الْقِیَامَهِ عَلَی قَدْرِ مَا آتَاهُمْ مِنَ الْعُقُولِ فِی الدُّنْیَا؛ خداوند در روز قیامت به اندازه خِردی که در دنیا به بندگان داده است، در حساب آنان باریک بینی و سخت گیری می کند» (احمدبن محمد برقی، المحاسن، ج 1، ص195؛ محمدبن یعقوب کلینی، الکافی، ج 1، ص11). «عَنْ أَبِی عَبْدِاللَّهِ(علیه السلام) قَالَ:... قَالَ رَسُولُ اللَّهِ(صلی الله علیه و آله): إِنَّا مَعَاشِرَ الْأَنْبِیَاءِ أُمِرْنَا أَنْ نُکَلِّمَ النَّاسَ عَلَی قَدْرِ عُقُولِهِمْ؛ ما گروه پیامبران مأمور شده ایم که با مردم به اندازه خِردشان سخن بگوییم» (محمدبن یعقوب کلینی، الکافی، ج 1، ص23؛ ج 8، ص268).
کتابخانه بالقرآن کتابخانه بالقرآن
نرم افزار موبایل کتابخانه

دسترسی آسان به کلیه کتاب ها با قابلیت هایی نظیر کتابخانه شخصی و برنامه ریزی مطالعه کتاب

دانلود نرم افزار کتابخانه