ستارگان هدایت : مناظره ای پیرامون ضرورت حجت الهی صفحه 23

آلبرت اینشتین(1) نیز می گوید: «در تکامل فکر علمی، این حقیقت به خوبی روشن گشته است و آن اینکه هیچ رازی در جهان فیزیکی نیست که به رازی دیگر در ورای خود منتهی نشود. همه شاه راه های عقل و همه کوره راه های علوم نظری و فرضیات و حدسیات، سرانجام به فضای بی پایانی منتهی می گردد که عقل بشر از ادراک اندازه آن ناتوان است».(2)

بعید بودن دستیابی به همه حقایق، تنها به مدد عقل

مقدمه دوم: بعید است عاقل به وسیله عقل [بدون راهنمایی و تذکّر و آموزش وحی] به همه حقایق عقلانی دست یابد. از این رو، از مهم ترین فعالیت های تبلیغی پیامبران این است که خِرد آدمی را شکوفا سازند تا بتواند بر نردبان فهم و درک، گام های بلندتری بردارد و عرصه های گسترده تری را درنوردد.(3)

چنان که می بینیم، بسیاری از دانشمندان عقل گرا که پیام وحی را درنیافته و یا نخواسته اند به آن اهمیت دهند، در مقدمات مسلّم معرفتی دچار لغزش شده اند؛

1- .Albert Einstein.
2- .«In the evolution of scientific thought, one fact has become impressively clear: there is no mystery of the physical world which does not point to a mystery beyond itself. All high-roads of the intellect, all by-ways of theory and conjecture lead ultimately to an abyss that human ingenuity can never span» (Lincoln, Barnett, The Universe and Dr.Einstein, pp.101-102).
3- . عَنْ أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ(علیه السلام): «وَ یُثِیرُوا لَهُمْ دَفائِنَ الْعُقُولِ؛ [پیامبران] توانمندی های نهفته عقل ها را برانگیزانند» (محمدبن حسین موسوی (سید رضی)، نهج البلاغه، ص43، خ1).