ستارگان هدایت : مناظره ای پیرامون ضرورت حجت الهی صفحه 66

کهن ترین منبعی که آن را نقل کرده است کتاب طبقات الصوفیه(1) از خواجه عبدالله انصاری هروی حنبلی [481ق] است(2) و بیشتر در آثار متأخران، به ویژه کتب عرفا و صوفیه اهل سنت(3)

یافت می شود.

گفتنی است، برخی عالمان شیعه(4)

و سنی(5)

قائل به ساختگی بودن این حدیث شده اند. علامه محمدتقی جعفری(رحمه الله علیه) درباره آن می فرماید: «این روایت، نه از نظر سند قابل اعتماد است و نه از نظر ادبی و مضمون».(6)

دکتر سیدهادی موسوی: آیا در منابع دینی معتبر، اهداف دیگری برای خلقت بیان شده است؟

اهداف آفرینش انسان و برگشت آن به یک هدف

باقرپورکاشانی: بله، در آیات و روایات اهداف دیگری برای آفرینش انسان ذکر شده است که مهمترین آن ها عبارتند از: رحمت الهی، معرفت، بندگی،

1- . عبدالله بن محمد انصاری، طبقات الصوفیه، صص550؛ 556 (من دون الإسناد).
2- . برخی به اشتباه، منبع این حدیث را کتاب فهم القرآن و معانیه از حارث بن اسد محاسبی [243ق] دانسته اند؛ حال آنکه حدیث مذکور نقل محقق کتاب (حسین قوّتلی) است نه مؤلف آن (نک : حارث بن اسد محاسبی، فهم القرآن و معانیه، ص261).
3- . برای نمونه نک : محمدبن علی ابن عربی، الفتوحات المکّیه، ج12، ص574؛ ج14، ص409؛ همو، فصوص الحکم، ص203؛ محمدبن محمد بلخی (مولوی)، مثنوی معنوی، ص620.
4- . برای نمونه نک : شهاب الدین مرعشی نجفی، شرح إحقاق الحق، ج1، ص431؛ علی نمازی شاهرودی، مستدرک سفینه البحار، ج 9، ص193.
5- . نک : محمد ناصرالدین البانی، سلسله الأحادیث الضعیفه و الموضوعه، ج13، ص50.
6- . محمدتقی جعفری، تفسیر و نقد و تحلیل مثنوی، ج3، ص242.