انسان کلید اسرار هستی صفحه 14

رد کنیم.

خداوند عین هستی است که به وسیله خود، جاویدان است و هیچ کس نمی تواند او را بشناسد. او علت بدون علت همه علل است. او از همه قدیمی تر، مجهول تر و مرموزتر است. هر چه هست اوست و هرچه وجود دارد در اوست. او روح همیشگی همه موجودات است و قابل شناسایی نیست. او مجموعه ای از همه اشکال و ارواح مادی و غیر مادی است. هر چه از مادی، معنوی، صوری و باطنی وجود دارد، از او و در او می باشد.

او منحصر به فرد و اصل اولیه ایجاد همه چیز است. نام او «نه، نه» می باشد؛ برای این که نمی توان نامی برای او تعیین کرد. همان گونه که دریا فقط از عمق دریا و فضا از وسعت فضا مطلّع می باشد، فقط خدا می تواند خودش را بشناسد نه کس دیگری. او از هر چیزی پنهان تر، در عین حال از همه چیز آشکارتر است.

این دنیا و جهان هستی، خود اوست، اما در عین حال خود او نیست. او مدیر و معمار آفرینش است که در تصور ما نمی گنجد؛ بنابراین انسان باید صورت بر خاک نهد و به عجز و نادانی خود اعتراف کند.

وقتی به آسمان نگاه می کنیم در این تصور هستیم که هر چه ما می بینیم همان است؛ اما محال است آسمان به این شکل باشد که ما می بینیم و محال است که ستارگان آسمان آن طور که مشاهده می کنیم دور یکدیگر بگردند و حرکات یکنواخت را برای همیشه تکرار کنند.

اگر چنین بود که آسمان و ستارگان این شکل را داشتند و ملزم بودند این حرکات را برای همیشه تکرار کنند، لازمه اش این می شد که جهان را کسی آفریده باشد که عاشقِ بزرگی و جاه طلبی است؛ اما می گوید که خداوند نه خواهان جاه و مقام است نه می خواهد تفریح کند، زیرا جاه طلبی و علاقه به نوع، از نواقص ما انسان هاست. تردیدی نیست که گردش ستارگان در فضای بی پایان، برای هدف به خصوصی است که در میدان فهم و درک ما نیست و جهان شکل دیگری دارد که نقص دید ما آن را به