- مقدمه کنگره 1
- تبیین مکتب کلامی 9
- مقدمه 12
- عقیده مرحوم شیخ صدوق درباره قرآن 43
- حجیت ظواهر قرآن 47
- مقدمه 71
- فصل اول: توحید درالوهیت یا توحید عبادی 72
- اشاره 72
- اهمیت ویژه بحث از توحید عبادی 73
- فصل اول توحید در الوهیت از نظر لغت 80
- توحید الالوهیه یا توحید إلالهیه 81
- عبادت از نظر لغت و اصطلاح 82
- و اما معنی اصطلاحی «عبادت»: 83
- جایگاه بحث «توحید در الوهیت» 88
- مشرکین و توحید در عبادت 93
- دلیل توحید عبادی 97
- شرک از دیدگاه قرآن و حدیث 103
- شرک عرب جاهلی 105
- انواع شرک 109
- علل و عوامل گرایش به شرک در عبادت 109
- ملاک توحید و شرک 113
- سجده برای غیر خداوند 116
- بدترین نوع شرک 120
- اشاره 123
- مقدمه 124
- بررسی واژه خلقت 126
- 1. اهمیت برهان خلقت 129
- آفرینش مجردات 136
- مخلوق نخستین 137
- آفرینش مجردات یا عالم بالا 139
- فرشتگان 140
- سایر مجردات 143
- احکام آفرینش موجودات مجرد 144
- ابلیس 146
- عالم شهادت یا مادیات 146
- خلقت آسمان 148
- هفت آسمان 150
- احکام و اوصاف آسمان 151
- آفرینش زمین 154
- دحوالارض 155
- آفرینش آدم 157
- احکام کلی آفرینش 159
- اشاره 165
- اتهام تجسیم 166
- امّا اتهامات 167
- توحید در اسما و صفات 170
- تفاوت تفسیر و تأویل قرآن 170
- تفاوت تفسیر و تأویل 174
- نمونه هایی از تأویل در بین وهابیان 179
- جری و تطبیق 184
- اتهام تجسیم و پاسخ آن 188
- نقد و بررسی 189
- هشام بن حکم و عقیده به تجسیم 191
- اعتقاد ابن تیمیه، امام و مقتدای وهابیان به تشبیه و تجسیم 195
- آیاتی که مستمسّک قائلان به تشبیه قرار گرفته اند 198
- احادیث تشبیه 200
- و اما مسأله تعطیل 207
- ارزش عقل از دیدگاه شیعه 213
- رؤیت خداوند 219
- دلیل نفی رؤیت 220
- اتهامات 227
- عصمت 227
- ادعاهای اجماع بر عصمت و نفی سهو النبی صلی الله علیه و آله 228
- عقیده مرحوم صدوق و ابن ولید در مسأله عصمت 245
مقدمه
پس از شروع شدن روش فکری علمای قم و بیان نحوه نگاه آنان به معارف دینی اکنون لازم است که برخی از مهم ترین اصول اعتقادی را از منظر علمای قم و محدثان برجسته این حوزه حدیثی بررسی کرده و ویژگیها و برجستگیهای آنها را بیان کنیم.
این مسایل در چند فصل عنوان می گردند.
فصل اول: توحید درالوهیت یا توحید عبادی
اشاره
غالبا کتاب های کلامی شیعه به سه مسأله توحید ذاتی و صفاتی و افعالی پرداخته و کمتر از مسأله توحید در عبادت بحث کرده اند که یا به جهت وضوح مسأله است و یا به جهت آنکه اگر توحید ذاتی به درستی شناخته شود، توحید عبادی را نیز به دنبال خواهد داشت؛ زیرا هر کس خداوند را بشناسد، خواهد فهمید که عبادت حق انحصاری اوست و غیر خدا لایق پرستش نیست؛ اما با توجه به آنکه امروزه بیشترین هجوم علیه مذهب شیعه توسط وهابیت و در خصوص همین مسأله انجام شده است، ما ابتدا به مسأله توحید در الوهیت می پردازیم.
مهم ترین مسأله ای که موجب شده وهابیان در برابر سایر مسلمانان اعم از شیعه یا اهل سنت موضع گیری کنند، بحث از «توحید عبادی» است. و به گفته برخی از نویسندگان این مسأله کلید اصلی تمام اختلافات مسلمانان است.(1) دستاویز وهابیان
1- 1. «التوحید و الشرک فی القرآن الکریم» ص 35 ؛ «السلفیه بین اهل السنه و الامامیه» ص 560.