- پیش گفتار 3
- اشاره 6
- بخش اوّل: کلیات 6
- اشاره 7
- تعریف واژگانی زهد 7
- زهد نزد اهل اخلاق و عرفان 8
- معنای اصطلاحی زهد 8
- اشاره 8
- معنای زهد در روایات 10
- پیشینه زهد 12
- اشاره 12
- زهد در میان هندی ها 12
- زهد در میان مسیحیان 14
- زهد در میان مسلمانان 16
- معرفی دو کتاب مهم درباره زهد 20
- اهمیت و ضرورت زهدورزی 20
- بخش دوم: حقیقت زهد 25
- اشاره 25
- دو دیدگاه درباره زهد 26
- اشاره 26
- بررسی چند شبهه 32
- زهد و مفاهیم دیگر 34
- اشاره 34
- 1_ رابطه زهد و ایمان 34
- 2_ رابطه زهد و تقوا 36
- 3_ رابطه زهد و فقر 37
- 5_ رابطه زهد و رهبانیت 38
- 4_ رابطه زهد و کسب حلال 38
- 6_ رابطه زهد و ریاضت 41
- 7_ رابطه زهد و قناعت 42
- 8_ رابطه زهد و تصوف 43
- اشاره 47
- بخش سوم: عوامل پیدایش زهد 47
- 1_ اعتقاد به کمال بخشی خداوند 48
- اشاره 48
- عوامل شناختی و عقیدتی 48
- 2_ اعتقاد به گذرا بودن دنیا و بقای آخرت 49
- عوامل عاطفی و اخلاقی 55
- 1_ یادآوری مرگ 55
- اشاره 55
- 2_ عشق ورزی به خدا و یاد کردن او 57
- 4_ تقوای الهی 58
- 3_ رغبت به آخرت 58
- اشاره 60
- بخش چهارم: درجات زهد 60
- درجات زهد از جهت متعلَّق زهد 61
- درجات زهد از جهت دلبستگی به زهد 63
- درجات زهد از جهت انگیزه 64
- درجه های زهد از جهت روش زهدورزی 68
- اشاره 69
- بخش پنجم:آثار زهد در روایات معصومین علیهم السلام 69
- 1_ دل نبستن به غیر خدا 70
- 2_ آرامش قلب 71
- 3_ پرهیز از حرام های الهی 73
- 4_ کوتاه شدن آرزوها 74
- 5_ شکرگذاری نعمت های الهی 75
- 6_ نزدیکی به خدا 75
- 7_ تقویت دین داری 76
- 8_ وسیله آراستگی 77
- 9_ حکمت 78
- 11_ رهایی از بدبختی 80
- 10_ محبوب شدن میان مردم 80
- 13_ زندگی ساده 82
- 12_ سخاوت 82
- 14_ ترجیح دادن آخرت بر دنیا 82
- 15_ اختیار عزت بر ذلت 83
- 16_ بیزاری از زندگی دنیا 84
- 17_ ترجیح گرسنگی بر سیری 85
- 18_ فراموش نکردن 86
- 19_ دوستی با دوست خالق 87
- 20_ دشمنی با دشمن خالق 88
- 21_ رحم کردن به مسلمانان 88
- 22_ عمل به وظیفه 89
- 23_ ایثار 90
- بخش ششم:آفات زهد در روایات معصومین علیهم السلام 92
- اشاره 92
- 1_ دوستی دنیا 93
- 2_ طمع 97
- 4_ ثروت اندوزی 98
- 3_ بخل 98
- 5_ آز 99
- 6_ آرزو 101
- بخش هفتم: اسوه های زهد 103
- اشاره 103
- زهد پیامبران گذشته 104
- زهد پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله وسلم 106
- زهد امام علی علیه السلام 109
- بخش هشتم: خلاصه و دستاوردها 113
- اشاره 123
- بخش نهم: همراه با برنامه سازان 123
- سیمای زهد در صدا و سیما 124
- ضرورت طرح بحث زهد در صدا و سیما 124
- اشاره 124
- آموزش درست و منطقی 126
- آسیب شناسی زهد در رسانه 126
- ارایه محورهای برنامه سازی 127
- الگوسازی 127
- پرسش های مصاحبه ای 128
- پرسش های کارشناسی 129
- پیام های کوتاه [زیرنویس] 131
- کتاب نامه 135
دیباچه
در هر جامعه ای برای جلوگیری از فساد و تباهی کج روی اهرم هایی وجود دارد. برخی از این اهرم ها نقش پیش گیری و بازدارندگی و برخی دیگر نقش مبارزه و از میان بردن فساد را ایفا می کنند.
یکی از فسادهای بزرگی که جامعه اسلامی را تهدید می کند، دنیاخواهی و دنیاپرستی است. البته روشن است چنان چه مسلمانان و اجتماع آنان، به چنین بیماری مُهلِکی دجار گردند، خود و جامعه را در ورطه نابودی قرار خواهند داد؛ زیرا حیات حقیقی جامعه اسلامی بر ایثار، از خودگذشتگی، انفاق، دست گیری از دیگران و... استوار است. هر گاه این مفاهیم و ارزش های گران سنگ، کم رنگ گردند، جز پوسته ای بی ارزش و بی روح از جامعه اسلامی بر جای نخواهد ماند.
اسلام برای سازندگی فرد و جامعه و حرکت به سوی تکامل حقیقی، دارای طرح و برنامه حساب شده، منطقی و گسترده است. یکی از اهرم های بازدارنده در جهت دنیاطلبی انسان ها، «زهد» است. به راستی با دقت در مفهوم دنیاطلبی، فسادها و پی آمدهای ناگوار آن بر زندگی فردی و اجتماعی بشر، به اهمیت موضوع و نیز تأکید امامان معصوم علیهم السلام به زهد پی برد.
دین کامل اسلام، نه دنیا را از انسان گرفته است و نه آخرت را؛ بلکه دنیا و آخرت را به گونه ای برای مسلمان جمع کرده است که به هیچ کدام آسیبی وارد نیاید. زهد حقیقی از دیدگاه پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و پیشوایان معصوم علیهم السلام در حالی که انسان را بریده از دنیا نمی کند، مسئولیت های فراوانی را بر دوش او می نهند. با