صفات خدا در کلام اسلامی و کلام مسیحی ( قرون وسطا ) صفحه 152

عنوان یک استعاره در نظر گرفته شود که بر اساس آن می توانیم دریابیم حکمت الهی فراتر و متعالی تر از هر حکمتی است که می توانیم داشته باشیم. تناقض بین روش های ایجابی و سلبی با بیان این گزاره حل می شود که «خدا حکمت کامل است که فراسوی حکمت انسانی است».(1)

بنابراین اسکات درباره صفات خداوند معتقد است که حکمت خدا مانند ما نیست، چون مفهومی که ما برای انسانها به کار می بریم پر از عیوب و نواقص است ولی خدا حکمت کامل است؛ یعنی هم حکمت دارد و هم مطلق است و هیچ نقص و عیبی ندارد. و اگر نقص و عیبی هم باشد در مفاهیمی است که ما برای او به کار می بریم ولی ذات مقدس او پاک و منزه از هر عیب و نقص است.

درحقیقت او خداوند را مانند دیگر متکلمان مسیحی غیر قابل درک و غیر قابل توصیف می دانست. اسکات می گوید: ما می توانیم بدانیم که او هست ولی نمی توانیم بدانیم که او چیست؟(2) حتی او پا را فراتر می گذارد و می گوید که خدا برتر از وجود است و مقولات ارسطویی بر او حمل نمی شود؛ چراکه این مقولات، مقولات وجودی اند و او فراتر از وجود است.(3) حتی مقوله اضافه اگر چه در تثلیث بر او حمل می شود، ولی این حمل واقعی نیست، بلکه استعاری است. در حقیقت هدف او این است که بگوید که خداوند برتر از مفاهیمی است که ما می شناسیم.

2- اسکات و تثلیث

یکی از مباحث مهم اصولی بین متکلمان مسیحی «تثلیث» است.

1- (1) تاریخ تفکر مسیحی، ص 172.
2- (2) - .Encyclopedia of Religion E Eriugena.J.S.Vol.5 P.146.
3- (3) - .Encyclopedia of Religion E Eriugena.J.S.Vol.5 P.146.