صفات خدا در کلام اسلامی و کلام مسیحی ( قرون وسطا ) صفحه 153

متکلمان مسیحی بر سه اقنوم یا سه شخص تأکید می کنند و معتقدند که مسیح خدا است که در صورت انسان تجسم یافته است و برای رستگاری انسان آمده است.

دیدگاه اسکات درباره تثلیث مانند نظر عرفا است که همه موجودات را تجلیات خداوند می دانند. وی معتقد است که موجودات عالم تظاهرات و تجلیات خداوند هستند و در موجودات عالم می توان خدا را دید. با این که او بارها به تفاوت جوهر الهی با جوهر مخلوقات اشاره کرده بود و خداوند را برتر از مخلوقات و حتی برتر از مفاهیمی می دانست که انسانها می شناسد ولی کلیسای کاتولیک او را به طرفداری از نظریه وحدت وجود عرفا متهم کرد و با آراء و دیدگاه های اسکات به مقابله برخاست.

اسکات درباره تثلیث مانند اگوستین و بوئتیوس و دیگر متکلمان مسیحی قابل به وحدت جوهر خدا است، ولی به تشخص سه اقنوم نیز تأکید می کند. او پدر را علت فاعلی، پسر را علت صوری و روح القدس را علت ناظم و گسترش دهنده خلقت می داند. او می گوید پدر علت وجودی است، یعنی حیطه عمل پدر وجود است. پدر در اعطای وجود به همه موجودات وحدت می بخشد. صور این وجود را شکل می دهند. هر موجود با صورت خاص خود موجود به خصوصی می شود و پسر است که به مخلوقات صور اعطا می کند. روح القدس نیز به عنوان علت غایی، صور را در وجود عام نظّام می دهد و عینیت می بخشد. پس هر موجودی که در این جهان وجود دارد به این طریق است که خدای پدر به او وجود عطا کرده، خدای پسر به او شکل و صورت عنایت می کند و خدای روح القدس به او عینیت می بخشد. بنابراین، این سه شخص در