صفات خدا در کلام اسلامی و کلام مسیحی ( قرون وسطا ) صفحه 161

خالص و فهمیدنی است.(1) البته او می داند که خدا چون نامتناهی است، نمی توانیم به کنه حقیقت او دسترسی پیدا کنیم ولی در حد وسعت خود می توانیم او را بشناسیم. او معتقد است که خداوند فهمیدنی و شناختنی است ولی ممکن است اشکال از فهم ما باشد. مانند این که خورشید چیزی است که همه می توانند آن را ببینند و اگر کسی نتواند او را ببیند، اشکال از خورشید نیست بلکه اشکال از او است و یا مانند خفاش که نمی تواند خورشید را ببیند ولی این مشکل خفاش است نه خورشید. اکوئیناس می گوید اگر ما نتوانیم به او علم پیدا کنیم نمی توانیم به سعادت برسیم؛(2) یعنی اگر ما به او علم نداشته باشیم، سعادتمند نخواهیم شد.

3- علم خداوند

علم یکی از صفات کمالیه است که خداوند متعال باید آن را دارا باشد. در ادیان ابراهیمی دانشمندان اتفاق نظر دارند که خدا عالم است ولی در تفسیر این صفت بین آن ها اختلاف نظر وجود دارد. توماس اکوئیناس با تأکید بر علم او معتقد است که علم خدا نامتناهی است و این علم نامتناهی از وجود نامتناهی او قابل استنتاج است؛ و چون او نامتناهی است علم او نیز نامتناهی خواهد بود. در مورد حصولی یا حضوری بودن علم خداوند نیز معتقد است که علم او حضوری و بلاواسطه است. اما مسئله اصلی در این است که خداوند چه نوع شناختی از امور دارد؟ آیا علم او فقط به کلیات تعلق می گیرد یا شامل امور جزئی نیز می شود؟