صفات خدا در کلام اسلامی و کلام مسیحی ( قرون وسطا ) صفحه 163

مباحثی در تفصیل و تفسیر این مبحث داشتند؛ اما با این حال او را سه اقنوم در یک ذات می دانستند.

توماس نیز مانند دیگر دانشمندان مسیحی، خداوند را واحد می داند و از راه های مختلفی سعی می کند وحدت او را اثبات کند. توماس معتقد است که:

اولاً؛ خداوند بسیط است، لذا نمی تواند چند وجود داشته باشد.(1)

ثانیاً؛ او کامل ترین موجود است؛ یعنی کمال مطلق است. و نیز نامتناهی است. اگر در جهان چند خدا وجود می داشتند، باید از یکدیگر مختلف می بودند. چون بعضی چیزها را باید یک خدا واجد می بود که دیگری آن چیزها را فاقد بود(2) تا دوگانگی یا چندگانگی به وجود بیاید؛ زیرا لازمه تعدد این است که یکی باید بعضی خصوصیاتی که دیگری ندارد را داشته باشد تا تعدد به وجود بیاید. اگر این گونه باشد، یعنی تعدد داشته باشند، دیگر هیچ کدام آنها کامل مطلق نخواهد بود. و اگر هیچ کدام کامل مطلق نباشند، یعنی فاقد بعضی از خصوصیات و کمالات باشند، دیگر خدا نیستند. چون خدا کمال مطلق و نامتناهی است و کمال مطلق و نامحدود بودن با تکثر نمی سازد.

ثالثاً؛ جهانی که ما می شناسیم یک جهان بیشتر نیست و موجودات این جهان با هم هماهنگی دارند. این هماهنگی نتیجه آن است که یک نفر این جهان را خلق کرده و اگر چند خدا می بودند این هماهنگی موجودات مشاهده نمی شد. پس از این که موجودات این جهان دست به دست هم داده و یک جهان منظم را تشکیل داده اند روشن می شود که