اندیشه های کلامی شیخ طوسی جلد 1 صفحه 110

ویژگی در موصوف می کند.(1) بنابراین، شیخ با دو قول قبلی، هم عقیده اند.

شیخ مفید می فرماید: در حقیقت، صفت آن است که از معنای مستفاد از اختصاص موصوف و شرکای آن در آن خبر می دهد. و صفت این چنین نخواهد بود، مگر این که به شکل گفتار یا نوشتار درآید تا بر چیزی که نطق بر آن دلالت دارد، دلالت کند.(2)

خلاصه آنچه در بیان فرق اسم و صفت گفته شد، این است که صفت، همیشه بیانگر یک ویژگی در موصوف خود است، ولی اسم از چنین خاصیتی بی بهره است و صرفا برای اشاره به مسما به کار می رود و نظر شیخ نیز همین است.

فرق صفت با وصف

سؤال دیگری که می تواند مطرح باشد، این است که آیا فرقی بین صفت و وصف هست یا نه؟ شیخ الطائفه وصف و صفت را یک چیز می داند؛ آنجا که می گوید: صفت و وصف در لغت، دو مصدرند به یک معنی. چنانکه گفته اند: «وصفت الشیء اصفه وصفا و صفه.»(3)

معتزله هم با شیخ هم عقیده اند و گفته اند که وصف و صفت، هر دو قول واصف است. اما گروه اشاعره بین صفت و وصف فرق قائل شده اند و معتقدند که صفت آن چیزی است که موصوف آن را ایجاد کرده یا کسب کرده و یا برایش حاصل است، اما وصف عبارت است از گفتار توصیف کننده درباره خدا یا غیر9.

1- قد یعبر بالصفه عن الأمر الذی علیه الموصوف. (شیخ طوسی، الرسائل العشر، ص 79.)
2- ان الصفه فی الحقیقه ما أنبأت عن معنی مستفاد؛ یخص الموصوف و ماشارکه فیه و لا یکون ذلک کذلک .... (شیخ مفید، اوائل المقالات، ص 22.)
3- شیخ طوسی، الرسائل العشر، ص 79.