اندیشه های کلامی شیخ طوسی جلد 1 صفحه 111

خدا؛ به این بیان که بگوید خداوند عادل یا عالم است، یا زید عادل است.(1)

فرق صفات و اسماء باری تعالی

آنچه گذشت، فرق اسم و صفت به طور عام بود، اما فرق اسماء و صفات باری تعالی را بگونه ای دیگر بیان کرده اند و آن اینکه مصادر اوصاف باریتعالی را؛ مثل علم، قدرت و حیات، صفات نام گذاری کرده اند، اما مشتقات آنها را؛ مثل عالم، قادر و حی، اسماء الله نامیده اند.(2)

تقسیمات صفات واجب

اولین تقسیمی که در صفات واجب می آورند، تقسیم اوصاف واجب تعالی به ثبوتی و سلبی است و صفات ثبوتی، یا عین ذاتند و یا خارج از ذات. هر صفتی که اتصاف واجب تعالی به آن، بدون در پی داشتن نقص موجب کمالش باشد، صفت ثبوتیه واجب نامیده می شود و هر صفتی که اتصاف باری تعالی به آن، موجب کمال واجب تعالی نباشد و یا موجب کمال ملازم با نقص باشد، آن را صفت سلبی می گویند.(3)3)

1- فالأشاعره یمیزون بین الضفه و الوصف فالصفه عندهم شیء یوجد بالموصوف او یکون له او یکسبه الوصف. اما الوصف فهو قول الواصف الله أو لغیره بائه حی. (عثمان عبدالکریم، نظریه التکلیف، ص 169.)
2- ملا عبدالرزاق لاهیجی، گوهر مراد، ص 240.
3- اقتباس از (شناخت محدود، شناخت صفات خدا، جعفر سبحانی، ص 13)