اندیشه های کلامی شیخ طوسی جلد 2 صفحه 136

نه در مقابل نعمتهای آنان رشک برد و نه به منظور رسیدن به مقدار اندکی از مال و ثروت، آبرو، حیثیت و شرافت انسانی خود را پایمال کند. خداوندی که تمام خلایق(1) را اداره می کند و از رزق آنان غافل نیست، می تواند بهرۀ ما را از روزی افزایش دهد. البته روزی خداوند از طریق بندگان و با سبب سازی است.

امام سجاد علیه السلام درباره حفظ کرامت انسانی در دعایی از خداوند چنین می خواهد بار خدایا بر محمد و آل او درود فرست و آبرویم را به توانگری حفظ نما و ارجمندی مرا با تنگدستی خوار مگردان. به طوری که از روزی خواران تو روزی بخواهم و از مردمان پست چیزی طلب کنم تا در نتیجه به ستایش آن که به من بخشیده، گرفتار آیم و به نکوهش آن که نبخشیده، وادار شوم، در حالی که بخشیدن و نبخشیدن نعمتها به دست توست.(2)

وظایف اغنیا

خداوند در برابر نعمت و بخششی که به توانگران عطا نموده، وظایفی(3) را نیز بر دوش آنان نهاده است، گرچه فواید ادای این وظایف به خود آنان برمی گردد. (4)

1- «عیاله الخلائق، ضمن ارزاقهم و قدر اقواتهم.» (صبحی صالح، نهج البلاغه، خطبه 91، ص 124)
2- «اللهم صل علی محمد و آله، و ن وجهی بالیسار، و لاتبتذل جاهی بالاقتار، فاسترزق اهل رزقک و أستعطی شرار خلقک ...» (صحیفه سجادیه، دعای مکارم الاخلاق)
3- «و الذین فی أموالهم حق معلوم، للسائل و المحروم» (معارج 24 - 25)
4- زیرا پرداخت حقوق الهی و محرومان موجب افزایش ثروت خواهد شد؛ گر چه در ظاهر، چیزی از مال کاسته شده است. سعدی شیرین سخن می گوید: زکوه مال بذر کن که فضله رز را چو باغبان بزند بیشتر دهد انگور گلستان، ص 106)