- مقدمه:شیعه و جدال احسن 1
- دوره اول: مناظرات مذهبی شیعه 7
- دوره سوم: مناظرات مذهبی شیعه 25
- مقدمه 28
- بخش اول - کلیات 30
- عدل در لغت 30
- ظلم در لغت 32
- عدل در اصطلاح حکما 32
- عدل در اصطلاح متکلمان 33
- عدل در فقه اسلامی 34
- عدل در حوزه های اجتماعی و سیاسی 35
- قرآن، منشأ اصلی عدل 36
- عدل در روایات اسلامی 37
- عدل تشریعی: 42
- عدل تکوینی: 42
- تاریخچه طرح مسأله عدل 45
- اثبات عدالت 47
- عدل از صفات فعل است 48
- معنای فعل در لغت و اصطلاح: 49
- فعل و اقسام آن 49
- اقسام فعل: 51
- اقسام فعل حسن 52
- حسن و قبح عقلی 53
- ارتباط عدل با قاعده حسن و قبح 53
- شرط یا سبب حسن و قبح: 57
- مراد از حسن و قبح عقلی: 58
- ادله حسن و قبح: 59
- نفی صدور قبیح از خداوند 61
- ١. دیدگاه اشاعره: 62
- ٢. دیدگاه معتزله و امامیه 63
- خداوند قادر بر کار قبیح است 64
- اشاره 64
- دلیل اول: 65
- دلیل سوم: 66
- اشاره 67
- خداوند، اراده قبیح نمی کند 67
- دلیل اول: 68
- اشاره 68
- تقریر برهان: 69
- دلیل دوم: 72
- اشاره 73
- دلیل چهارم: 73
- دلایل قرآنی: 74
- عدل در قرآن 77
- آیاتی که مرحوم شیخ به آن استناد کرده است 77
- آیات دیگری که بیانگر عدل الهی است: 79
- اشاره 80
- بخش سوم 80
- ثبوت هدف و غرض برای افعال خداوند 81
- لزوم بعثت انبیا 82
- قاعده لطف یا لزوم لطف 82
- تصدیق مدعیان نبوت 83
- لزوم عصمت انبیا 84
- حسن تکلیف و لزوم آن 84
- امتناع تکلیف مالایطاق 84
- وجوب انتصاف (انتقام) 85
- مختار بودن انسان 85
- لزوم بعث و قیامت 86
- مقدمه 87
- اشاره 87
- مفهوم «اجل» 89
- «اجل» در لغت 89
- تعریف اجل از نگاه شیخ طوسی 90
- فرق «اجل» و «موت» 91
- فرق «أجل»، «موت» و «قتل» 91
- «اجل» در قرآن و حدیث 92
- قتل 92
- وقت 93
- اشاره 93
- 1. وقت، میقات ووقات در نگاه قرآن و حدیث 93
- وقت در لغت 93
- وقت در اصطلاح 93
- «وقات» در حدیث 94
- 2. وقت در اصطلاح علم فقه 95
- 3. وقت در فیزیک و نجوم 96
- 4. وقت در فلسفه 96
- 5. وقت از چشم انداز عرفان و تصوف 97
- 6. وقت در علم کلام 98
- سرنوشت مقتول، اگر کشته نشود 99
- قول اول: 99
- قول دوم: 101
- قول سوم: 102
- یک یا دو اجل؟ 103
- استدلال قائلان به دو اجل 103
- پاسخ شیخ طوسی (رحمت الله علیه) 104
- دیدگاه شیخ طوسی 104
- توجیه مفسران 105
- دیدگاه علامه طباطبایی 107
- 1. طول عمر: 109
- چند نکته 109
- 2. پندار تناقض در آیه ای از قرآن: 110
- 3. «اجل مسمی» در قرآن: 111
- 4. «اجل» اتتها: 111
- 6. حیات و موت ارزشی: 112
- 5. آثار مثبت مجهول بودن زمان مرگ: 112
- 7. انواع مرگ: 114
- چکیده آرای شیخ طوسی درباره «اجل» 115
- بخش دوم - ارزاق 116
- «رزق» در لغت 116
- مفهوم رزق 116
- تعریف شیخ الطائفه : 117
- نظر اشاعره: 117
- دیدگاه شیخ الطائفه درباره نسبت «رزق» با «ملک» 118
- رزق در آیینه قرآن و حدیث: 118
- آیا مال حرام، رزق است؟ 119
- رزق حلال و حرام 119
- دلایل اشاعره: 120
- دلایل شیخ الطائفه 121
- چهار مؤید در تأیید مختار شیخ 121
- پرهیز از حرام 122
- سخن غزالی در مراتب «حرام» 123
- اموال مشتبه 125
- «حلال» و «طیب» 125
- خاستگاه شبهه 126
- اقسام روزی 127
- رزق مطلق و معین 127
- رزق ظاهری و باطنی 128
- روزی در طلب ما، ما به دنبال روزی 129
- روزی پیش بینی شده، روزی غیر قابل انتظار 129
- رزق حسن، رزق کریم 130
- رزق در بهشت 130
- وجوب عطای رزق بر خداوند 131
- اهل معرفت و اقسام رزق 131
- بنده و آفریدگار 131
- روزی دهنده کیست؟ 132
- محل تحصیل روزی 134
- ملازمه میان رازقیت و معبودیت 134
- طلب روزی، فقط از خداوند 135
- شکرگزاری و ناسپاسی 135
- وظایف اغنیا 136
- اشاره 138
- قبض و بسط روزی 138
- راز قبض و بسط روزی 138
- الف) مصلحت: 138
- ب) بغی و فساد: 139
- ج) آزمایش: 139
- ثروت، نشانه تکریم نیست 140
- کنترل جمعیت و مسأله روزی 140
- اسباب افزایش رزق 141
- دعا و افزایش روزی 142
- د) خوردن حرام: 144
- سعی و تلاش در کسب روزی 144
- علل کاهش رزق 144
- ب) کوچک شمردن نعمتها: 144
- ج) گناه: 144
- الف) ناسپاسی: 144
- پندار برخی از متصوفه یا متوکله 145
- طلب روزی و احکام پنجگانه 148
- حرص در طلب 149
- روزی و زیرکی 149
- سستی و کسالت در تحصیل معاش 150
- چکیده آرای شیخ طوسی درباره «رزق» 151
- نرخ و انواع آن 153
- مفهوم سعر (نرخ) 153
- انواع نرخ 154
- فرق «سعر» و «ثمن» 154
- نرخگذاری 155
- نرخگذار (مسعر) کیست؟ 155
- ارزانی و گرانی منسوب به خداوند 156
- ارزانی و گرانی منسوب به مردم 156
- چکیده آرای شیخ طوسی درباره «اسعار» 157
- مقدمه 158
- اشاره 158
- واژه شناسی «نبی» و «رسول» 159
- نبی در لغت 159
- رسول در لغت 160
- فرق نبی و رسول 163
- آیا نبی مانند رسول، مأمور به تبلیغ است؟ 166
- ضرورت بعثت 168
- دلایل ضرورت بعثت 170
- وجوب لطف بر خداوند 171
- استدلال متکلمان به قاعده لطف 172
- نیاز جامعه به قانون (دلیل حکما) 174
- منکران نبوت و دلایل آنها 176
- دلایل منکران نبوت و پاسخ آنها 177
- اشاره 181
- راههای شناخت پیامبران 181
- 1. اعجاز، نخستین راه شناخت پیامبر 182
- اشاره 182
- 2.گواهی پیامبران پیشین 184
- اشاره 184
- شرایط و ویژگیهای گواهی پیامبران 185
- 3. گواهی قراین و شواهد 186
- اشاره 191
- مقدمه 191
- معجزه در لغت و اصطلاح 195
- فرق معجزه و سحر 198
- اقسام معجزه 200
- تقسیم اول: 200
- اشاره 200
- تقسیم دوم: 201
- شرط اول: 202
- اشاره 202
- اشاره 204
- شرط دوم: 204
- تبیین عادت 205
- شرط سوم: 206
- شرط چهارم: 206
- شرط پنجم: 207
- معجزه غیر پیامبران 208
- فرق معجزه و کرامت 209
- فرق کرامت با سایر خوارق عادات 210
- معجزه و قانون علت و معلولیت 212
- معجزه قولی رسول گرامی اسلامی صلی الله علیه واله 213
- اقوال در وجوه اعجاز 214
- معجزات فعلی 215
- وجوب نظر در معجزه 216
- مقدمه 217
- اشاره 217
- عصمت در اصطلاح متکلمان و حکمای اسلامی 218
- عصمت در لغت 218
- اشاره 220
- حقیقت عصمت و دیدگاههای موجود 220
- الف) لطف انگاری عصمت: 221
- ج) جبرانگاری عصمت 227
- مبدأ ظهور عصمت انگاری انبیا 228
- اقسام عصمت 229
- اشاره 230
- دیدگاه متکلمان در حدود عصمت انبیا از گناه 230
- الف) دیدگاه اشاعره: 231
- نقد دیدگاه اشاعره: 231
- ب) دیدگاه معتزله: 231
- اشاره 231
- ج) دیدگاه امامیه: 233
- د) دیدگاه شیخ طوسی: 233
- دلیل عصمت انبیا از کذب در غیر وحی و سایر گناهان 234
- دلایل عصمت انبیا 234
- دلیل عصمت انبیا از خطا و اشتباه در امر رسالت 235
- دلیل عصمت انبیا از کذب در وحی 235
- دیدگاه شیخ در پیراسته بودن انبیا از خطا و اشتباه در امور عادی 236
- تفاوت تکالیف شخصی انبیا و تکالیف مربوط به وحی 236
- نظر شیخ در عصمت امام و ادله آن 237
- دلیل دیگر بر عمومیت عصمت امام 239
- دلیل نقلی بر عصمت امام 240
- اشاره 242
- پیشگفتار 242
- رد عقیده کیسانیه (قائل به امامت محمد بن حنفیه): 247
- رد قول ناووسیه (قائل به حیات امام صادق علیه السلام و مهدی موعود بودن او): 247
- رد سایر فرقه ها: 248
- غیبت، لطف است و امام، حافظ دین 249
- ضرورت وجود امام 250
- انحصار ائمه علیهم السلام در دوازده نفر 251
- ولادت حضرت مهدی علیه السلام 252
- مادر گرامی آن حضرت: 253
- اثبات ولادت: 253
- سال ولادت: 254
- مسأله غیبت در امتهای پیشین 256
- دیدار حضرت مهدی علیه السلام 257
- نواب اربعه (نواب خاص): 259
- اشاره 262
- پیشگفتار 262
- خاستگاه بداء 264
- پیشینه تاریخی بداء 265
- مفهوم شناسی بداء 266
- الف) بداء در لغت: 266
- ب) بداء در اصطلاح 267
- مفهوم شناسی نسخ 270
- ادله جواز نسخ 275
- فرق نسخ و بداء 276
- اشاره 278
- اشاره 278
- 1. نسخ انگاری بداء 278
- دیدگاههای درست درباره بداء 278
- بررسی تطبیقی دیدگاههای نسخ انگاری بداء 280
- 2. بداء یا دگرگونی در لوح محو و اثبات 281
- ٣. بداء یا عدم احاطه قوای فلکی به تفاصیل امور 282
- 4. بداء و نسبت اشیا به علل ناقصه 283
- بداء و علم خداوند 284
- بداء و مسأله قضا و قدر 285
- بداء در کجا جاری است؟ 286
- قضا و حکم الهی 287
- تأثیر اعمال در سرنوشت انسان 289
- آثار سازنده عقیده به بداء 292
- شیعه و تهمت ناروا 293
- فهرست اعلام 296
- تصویر 297
- تصویر 298
- تصویر 299
- تصویر 300
- تصویر 301
- تصویر 302
- تصویر 303
- تصویر 304
- تصویر 305
- کتاب نامه 306
شرعی، هیچ وقت جهان از وجود حجت الهی خالی نمی باشد و ما اخبار فراوانی بر ولادت حضرت قائم (عجل الله تعالی فرجه الشریف) داریم.. .
4. بطلان قول افرادی که می گفتند امام حسن عسکری علیه السلام دوباره زنده می شود نیز همان دلیلی است که گفتیم؛ یعنی همیشه باید در زمین، حجت حق وجود داشته باشد.
5. در رد فرقه های دیگر باید بگوییم که امام باید معصوم باشد و از (عبدالله افطح و جعفر کذاب و...) اعمال منافی با عصمت سرزده است.
با ابطال این اقوال، ثابت می شود که هم اکنون، امامت بر عهده حضرت مهدی علیه السلام است و اگر بجز این هم جایز نباشد، دیگر حق در امت اسلامی نخواهد بود؛ پس امام غائب علیه السلام معصوم است.
ما این مطلب را اجمالا می دانیم و همچون موارد دیگری که علم تفصیلی به آن نداریم، میگوییم: چون خداوند حکیم است و جایز نیست که کاری بر خلاف حکمت انجام دهد، پس این امور نیز دارای حکمتی است که به تفصیل برای ما مشخص نیست و درباره وجود مقدس حضرت نیز همین توضیح صدق می نماید که غیبت آن حضرت دارای حکمتی است؛ گرچه ما آن را به تفصیل نمی دانیم.(1)
غیبت، لطف است و امام، حافظ دین
اگر اشکال شود که چرا خداوند از آزار رساندن مردم نسبت به حضرت جلوگیری نکرد تا ایشان مجبور به غیبت نشوند، در جواب می گوییم: این که خداوند بین مردم و امام فاصله بیندازد تا از ظلم به او و نافرمانی اش ناتوان شوند، این نوع از جلوگیری
1- تمهید الاصول، فصل فی الغیبه؛ تلخیص الشافی، فصل فی امامه صاحب الزمان علیه السلام، ج 4، ص 209؛ الاقتصاد، ص 368.