اندیشه های کلامی شیخ طوسی جلد 3 صفحه 55

اهمیت امر به معروف و نهی از منکر

امر به معروف و نهی از منکر در فرهنگ اسلامی، مانند جریان خون در رگهای یک پیکر است و سهل انگاری در این باره، بی رنگ شدن دین و مرگ تدریجی امت اسلامی را در پی خواهد داشت.(1) عنایت به این ویژگی، بعضی از فرقه های مسلمان را بر آن داشته تا آن را جزئی از اصول مذهب خویش بدانند.(2)

خداوند در قرآن، بهترین ویژگی امت اسلامی را انجام امر به معروف و نهی از منکر دانسته است؛ چنان که می فرماید: «شما بهترین امتی هستید که پدید آمدید؛ (چون امر به معروف و نهی از منکر می کنید.)(3) و آن دو را بر فریضه های دیگری چون اقامه نماز و پرداخت زکات، مقدم داشته و فرموده است: «مردان و زنان مؤمن، اولیای یکدیگرند که امر به معروف و نهی از منکر می کنند و نماز را بر پا می دارند و زکات می پردازند.»(4) در نتیجه، امت اسلامی را ملزم به انجام آن دو نموده و می فرماید: «باید شما امتی باشید که به اسلام می خوانید و امر به معروف و نهی از منکر می کنید.»(5)

پیشوایان دینی نیز به ضرورت انجام آن دو سفارش کرده اند:

.. پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله وسلم) : «زمانی که مردم، منکر را ببینند و تغییر ندهند، خداوند، دیدگانشان را با عقاب، کور خواهد کرد.» (6)

2. حضرت علی ل: «همه کارهای نیک و جهاد، در برابر امر به معروف و نهی از منکر، چون قطره ای در برابر دریاست.» (7)

٣. امام باقر علا: «امر به معروف و نهی از منکر، راه انبیا و روش صالحان و فریضه بزرگی است که فرایض دیگر بدان اقامه می گردد.»(8)

با توجه به اهمیت این مسئله، دانشمندان اسلامی، آن دو را اساس و قطب دین

1- 1. «من ترک إنکار المنکر بقلبه و یده و لسانه فهو میت بین الأحیاء» (شیخ طوسی، تهذیب الاحکام، ج 6، ص 181.)
2- ٢. امر به معروف و نهی از منکر، یکی از اصول پنجگانه معتزله است.
3- 3. آل عمران / 110.
4- 4. توبه / 71.
5- 5. آل عمران/ 104.
6- 6. شیخ طوسی، التبیان، ج 4، ص 41.
7- 7. نهج البلاغه، کلمات قصار، ش 382.
8- 8. شیخ طوسی، تهذیب الاحکام، ج6، ص181.