مسائل جدید کلامی صفحه 118

«سیاست» به کار می رود. مثلاً «پلورالیزم» سیاسی نوعی کثرت گرایی در سیاست است که نشانه آن تعدد احزاب و تشکل گروه ها است و مقصود از آن در مورد ما «کثرت گرایی دینی» است در برابر وحدت گرایی و به اصطلاح «انحصار گرایی در دین» در برابر «شمول گرایی».

پیش از بررسی اصل مسأله، لازم است یک رشته اموری را یادآور شویم، این بحثهای مقدماتی عبارتند از:

1. زادگاه مسأله و سیر تاریخی آن.

2. تفسیر معنی دین و شریعت.

3. انگیزه از طرح این مسأله.

زادگاه مسأله پلورالیزم

در این که مسأله «کثرت گرایی» در چه زمانی در شرق اسلامی مطرح شده است، دلیل قطعی بر اصل تا چه رسد به زمان آن در دست نیست، و هرچند برخی کوشیده اند که زادگاه مسأله را در شرق اسلامی را به دست آورند، اینک اشاره به برخی از نظرها:

1. یوحنای دمشقی(م248در سامرا)

می گویند: یوحنای دمشقی مسیحی که پزشک حاذق دربار