مسائل جدید کلامی صفحه 184

«خداوند به دادگری و نیکوکاری و بخشش به خویشاوندان فرمان می دهد و از کار زشت و ناپسند باز می دارد به شما اندرز می دهد، باشد که پند بگیرید».

آیات مربوط به حکمت عملی که بر محور حسن و قبح می چرخد، فزونتر از آن است که در این برگها منعکس گردد. تنها در سوره ی إسراء از آیه 23 تا آیه 38 پاره ای از حکمت های عملی وارد شده و پس از نقل یک رشته دستورهای عملی چنین می فرماید:

(ذلکَ مِمّا أوحی إِلیکَ رَبّکَ مِنَ الْحِکْمَه).(1)

«این سفارش ها از حکمت هایی است که پروردگارت به تو وحی کرده است».

در چنین مواردی، در تفسیر متن باید خردورزی را پیشه گرفت نه فرهنگ و شرایط حاکم بر مؤلف را تا چه رسد به تأثرپذیری مؤلف از آن فرهنگ; زیرا اساس تشریع آیات را حسن و قبح عقلی تشکیل می دهد.

2.قلمرو احکام

در قلمرو احکام، نیز همین نظر حاکم است، قرآن در9.