مسائل جدید کلامی صفحه 218

اکنون وقت آن رسیده است که به خصوص مشروط آزادی بیان اشاره کنیم:

اینک ما در این جا به برخی از حدود آزادی بیان و رفتار اشاره می کنیم که در جوامع عقلانی و مدنی کاملاً پذیرفته شده است.

1.مایه تجاوز به حقوق دیگران نباشد

در یک نظام مدنی، آزادی در همه مقوله ها و در بیان خصوصاً، تا آنجا محترم است که بر معنویت و آبروی افراد دیگر لطمه ای وارد نسازد، مسلّماً «خدشه دار ساختن حیثیت و آبروی افراد» نوعی جرم تلقّی می شود (هر چند آبرو و حیثیت در دو فرهنگِ شرقی و غربی تفاوت هایی دارند مثلاً ستودن زیبایی زنان و دختران مردم در قالب ادبیات، در غرب مشکل ایجاد نمی کند، در حالی که میان مردم مشرق زمین بالأخص مسلمانان، نوعی تجاوز به حیثیت افراد به شمار می رود، و لذا یکی از محرّمات در اسلام «تشبیب» است).

2. امنیت ملّی را تهدید نکند

«امنیت ملّی» واژه ای است که همه ی شؤون مربوط به یک نظام سیاسی را دربرمی گیرد، مانند نظام اداری، تمامیت ارضی، حاکمیت