مسائل جدید کلامی صفحه 95

در برابر این واقعیت، عدل الهی ایجاب می کند که گرفتارانِ بی گناه را از طریق پاداش های اخروی(1) و یا تخفیف در احکام (2)و مکلّف ساختن دیگران، در اعانت و همکاری با حادثه دیدگان و معلولان، جبران سازد.

متکلمان اسلامی مسئله ای به نام «آلام و اعواض» را مطرح کرده، گفته اند:«بر پایه عدل الهی خداوند، افراد بلا زده و بی گناه را از طریق پاداش های دنیوی و اخروی جبران می کند، و این مسئله در کلام عدلیه جایگاه ویژه ای دارد.(3)2.

1- . قرآن می فرماید:(وَبَشِّرِ الصَّابِرِینَ * الَّذِینَ إِذَا أَصَابَتْهُمْ مُصِیبَهٌ قَالُوا إِنَّا للهِ وَإِنَّا إِلَیْهِ رَاجِعُونَ * أُولَئِکَ عَلَیْهِمْ صَلَوَاتٌ مِنْ رَبِّهِمْ وَرَحْمَهٌ وَأُولَئِکَ هُمُ الْمُهْتَدُونَ).(بقره:155-157).
2- . قرآن می فرماید:(لَیْسَ عَلَی الأَعْمَی حَرَجٌ وَلاَ عَلَی الأَعْرَجِ حَرَجٌ وَلاَ عَلَی الْمَرِیضِ حَرَجٌ)(نور:61).
3- . محقّق طوسی در تجرید العقاید گفته است: «والعوض نفع مستحق خال عن تعظیم واجلال، ویستحق علیه تعالی بانزال الآلام وتفویت المنافع لمصلحه الغیر وانزال الغموم». کشف المراد، مؤسسه النشر الإسلامی، ص 332.