فرهنگ عقاید و مذاهب اسلامی: خوارج - جلد 5 صفحه 135

مسعودی می گوید:علی به اشعث بن قیس پیام داد که او را از حکومت آذربایجان و ارمنیه(ارمنستان)عزل کرده است.او تا آن زمان فرماندار عثمان در آنجا بود.این عزل و آن کلامی که امام هنگام آمدن اشعث نزد او دربارۀ مالی که اشعث در آنجا برای خود جمع کرده بود به او گفت،باعث دلخوری اشعث از امام شد. (1)

2-ریاست قبیلۀ کنده و ربیعه با اشعث بود.علی(علیه السّلام)او را از ریاست برداشته به جایش حسان بن مخدوع را گذاشت و پس از اعتراضهایی که شد او را در ریاست شریک کرد (2)و این کار کینۀ اشعث را علیه علی برانگیخت هرچند آن را بروز نمی داد.

3-اشعث متهم است که در خلال فروکش کردن آتش جنگ،با معاویه در ارتباط بوده است.ابن مزاحم می گوید:پسر ذو الکلاع پیکی نزد اشعث فرستاد و گفت:

«عموزاده ات فرزند ذو الکلاع تو را سلام می رساند و می گوید:حالا که ذو الکلاع کشته شده و در میسرۀ لشکر بر زمین افتاده است اجازه بده تا او را برداریم.»اشعث به پیک گفت:از من به دوستت سلام برسان و به او بگو:من می ترسم که علی مرا متهم نماید.تو این را از سعید بن قیس درخواست کن که در جناح راست لشکر قرار دارد.او نزد معاویه رفت و جریان را با او در میان گذاشت و معاویه آنان را از این کار منع کرد.آنان در آن روز و روزهای دیگر با یکدیگر در ارتباط بودند. (3)

4-معاویه بن ابی سفیان،برادرش عقبه بن ابی سفیان را مأموریت داد و به او گفت:اشعث را ملاقات کن که اگر او راضی شود دیگران راضی می شوند.عقبه آمد و اشعث بن قیس را صدا زد.مردم به اشعث گفتند:این مرد تو را می خواهد.اشعث گفت:

بپرسید کیست؟او گفت:من عقبه پسر ابو سفیانم.اشعث گفت:اشراف زاده است.باید ملاقاتش کنم و به دیدارش رفت و عقبه خواستۀ معاویه را به او ابلاغ نمود. (4)

1- 1) -مسعودی:مروج الذهب 117/3.
2- 2) -ابن مزاحم:وقعه صفین 153.
3- 3) -ابن مزاحم:وقعه صفین 341.
4- 4) -همان مأخذ 465.