فرهنگ عقاید و مذاهب اسلامی: خوارج - جلد 5 صفحه 146

حسن جا زده بودند و تعداد دیگری هم در جاهای دیگر پراکنده بودند،از این پیشامد خشمگین شدند چون آنها می دانستند که این صلح کیان و هستی آنها را تهدید می کند.به همین خاطر شمشیرها را حمایل کردند تا با نظام جدید مانند نظام سابق مبارزه نمایند.

خوارج پس از قضیۀ حکمیّت،علی و معاویه را با یک دید نگاه می کردند هرچند قبل از جریان حکمیّت،علی(علیه السّلام)را امام بر حق و عادل می دانستند.

اینک اجمالی از بعضی از جنگهای خوارج در عصر معاویه:

1-قیام فروه بن نوفل:

طبری می گوید:در همان سال 41 ه.خوارجی که در زمان علی(علیه السّلام)در«شهرزور» پناه گرفته بودند،علیه معاویه قیام کردند.وقتی معاویه به طرف عراق آمد،قبل از آنکه حسن از کوفه بیرون رود،وارد نخیله شد.حروریه که پانصد نفر بودند و با فروه بن نوفل اشجعی در«شهرزور»پناه گرفته بودند،گفتند:الآن کسی به طرف ما آمده که هیچ شکی در کفر او نداریم.پس بشتابید تا علیه معاویه جهاد کنیم.آنگاه با فرماندهی فروه بن نوفل آمدند تا وارد کوفه شدند.معاویه یک ستون از سواران شام را به کوفه فرستاد.

آنان نظامیان شامی را شکست دادند.معاویه به مردم کوفه گفت:به خدا سوگند اگر چموشانتان را دفع نکنید،امانتان نمی دهم.مردم کوفه به جنگ خوارج برآمدند.خوارج به آنان گفتند:وای بر شما!ضرری از ما متوجه شما نیست.مگر نه آنکه معاویه دشمن مشترک ما و شماست؟بگذارید با او بجنگیم؛اگر او را از پا درآوردیم،دشمن خود و شما را از بین برده ایم و اگر او ما را از بین برد،شما از شرّ ما راحت شده اید.مردم گفتند:

به خدا سوگند تا با شما نجنگیده ایم دست از شما برنمی داریم.آنگاه خوارج گفتند:خدا رحمت کند برادران نهروانی ما را!آنها شما کوفیان را بهتر می شناختند.اشجعیان، (1)فروه