- مقدمۀ مؤلف: 1
- اشاره 5
- علل شورش علیه خلافت عثمان 11
- 2-بذل و بخشش های بی حد و حصر از بیت المال به بنی امیه: 11
- 1-تعطیل نمودن حدود الهی: 11
- 3-تأسیس حکومت اموی: 12
- 5-پناه دادن به تبعیدیان پیامبر: 13
- کشته شدن خلیفه،عثمان: 14
- گردهمایی مهاجرین و انصار برای بیعت با علی(علیه السّلام): 15
- اشاره 19
- اشاره 24
- اشاره 24
- جنگ جمل 24
- رفتن عایشه به مکه: 25
- خروج شیخین و عایشه از مکه: 26
- حرکت علی به طرف بصره: 28
- در آستانۀ جنگ جمل: 31
- خطبۀ امام در روز جمل: 33
- خلافت هدف نهایی معاویه: 36
- اشاره 36
- جنگ صفین 36
- اشاره 36
- 1-ارتباط با عمرو بن عاص: 39
- اشاره 39
- 3-استمداد از افراد بانفوذ: 40
- 2-پیراهن خونین عثمان: 40
- 4-نامه های معاویه برای افراد موجّه: 42
- تلاشها و کوششهای علی(علیه السّلام)برای خاموش کردن آتش فتنه: 43
- بازپس گیری شریعۀ آب از سربازان معاویه: 45
- حرکت معاویه به طرف صفین: 45
- اول تحمیل حکمیّت و بعد تحمیل حکم: 52
- موافقتنامۀ صلح یا پیماننامۀ تحکیم: 56
- اشاره 60
- خبر دادن پیامبر(صلّی اللّه علیه و آله و سلّم)از فتنۀ خوارج: 65
- پرسش اول : پرا خوارج به ظاهر امر فریفته شدند 66
- اشاره 66
- پرسش دوم:چرا پس از تحمیل حکمین بر علی علیه السلام از آن برگشتند؟ 68
- اشاره 75
- الف:رویارویی با علی(علیه السّلام): 77
- ب-تکفیر علی و یارانش: 78
- ج-کشتن بی گناهان: 78
- اشاره 78
- 1-امام موضعش را دربارۀ تحکیم مشخص می کند: 80
- 2-با آنها مانند سایر مسلمانان رفتار نمودن: 80
- 3-فرستادن افراد سرشناس برای بازگرداندن آنها از گمراهی: 81
- اشاره 85
- اشاره 102
- تلاش برای حفظ جان آنها: 110
- درآوردن چشم فتنه: 112
- پیشگویی امام پس از قلع و قمع خوارج: 113
- کلام دیگری از امام دربارۀ خوارج: 115
- اشاره 117
- 1-قیام خریت بن راشد ناجی: 118
- 4-قیام اشهب بن بشر: 120
- 2-قیام اشرس بن عوف شیبانی: 120
- 3-قیام هلال بن علفه: 120
- 6-قیام ابو مریم تمیمی: 121
- اشاره 121
- چه چیزی باعث دگرگونی اوضاع در آخر جنگ صفین شد؟ 125
- نتیجه: 125
- سبب اصلی دگرگونی اوضاع دو چیز بود: 126
- اول:حاکمیت حس اعتراض جویی بر قاریان کوفه 126
- دوم:وجود ستون پنجم در سپاه امام: 134
- اشاره 138
- آیا تعصب قبیله ای،اشعث را به مخالفت واداشته بود؟ 140
- اشاره 140
- 1-قیام فروه بن نوفل: 146
- 2-قیام شبیب بن بجره: 147
- اشاره 147
- خوارج و مغیره بن شعبه،حاکم معاویه در کوفه: 148
- 4-قیام ابو مریم آزاد شدۀ بنی حرث بن کعب: 149
- 3-قیام معین خارجی: 149
- 6-قیام مستورد: 150
- 7-قیام بردگان به نفع خوارج: 153
- 8-قیام حیان بن ظبیان سلمی: 153
- اشاره 153
- خوارج در بصره: 154
- 10-قیام قریب بن مره و زحّاف طایی: 155
- 11-قیام زیاد بن خراش عجلی: 156
- 12-قیام معاذ طایی: 156
- 14-قیام عروه بن أدیّه: 158
- اشاره 159
- سیاست زیاد برای نابودی خوارج: 162
- اشاره 166
- اشاره 167
- اما فرقه های آنها: 167
- اشاره 171
- پیروان نافع بن ازرق،مقتول در سال 65: 171
- استفادۀ خوارج از آشفتگی اوضاع: 172
- اشاره 176
- نامۀ نجده به نافع: 176
- جواب نافع از نامۀ نجده: 177
- نامۀ نافع به خوارج بصره: 179
- اشاره 192
- فرقه های دیگری از بیهسیه 195
- اشاره 195
- ج-اصحاب سؤال: 195
- الف-عوفیه: 195
- ب-اصحاب تفسیر: 195
- اشاره 198
- فرقه های اصلی خوارج: 201
- اشاره 204
- پیروان عبد اللّه بن اباض متوفی 86: 204
- اباضیه در کتابهای مقالات و تاریخ: 204
- اباضیه در کتابهای نویسندگانشان: 210
- آیا اباضیه از خوارج است؟ 210
- نظر ما در موضوع: 215
- اشاره 233
- 1-صفات خدا زاید بر ذات نیست: 234
- 2-امتناع رؤیت خداوند سبحان در آخرت: 236
- 3-قرآن حادث است و قدیم نیست: 239
- 4-شفاعت،دخول سریع به بهشت: 243
- 5-مرتکب گناه کبیره کافر نعمت است؛نه کافر دین: 245
- 6-قیام علیه حاکم ستمگر: 249
- 7-تولّی،تبرّی،توقف: 251
- اشاره 251
- تتمه: 260
- اشاره 261
- 8-دیدگاه اباضیه دربارۀ صحابه: 261
- فتواهای خلاف کتاب و سنت 265
- نتیجه: 271
- مسالک دین نزد اباضیه: 272
- تعریف عزّابه: 275
- عزّابه: 275
- ریشۀ کلمه عزّابه: 275
- پایگاه عزّابه: 276
- معنی کلمۀ حلقه: 276
- 4-مؤذن: 277
- 5-نمایندگان اوقاف: 277
- 1-شیخ عزابه: 277
- 2-مشاوران: 277
- اشاره 277
- 6-معلمان: 277
- تعداد اعضای هیئت: 277
- 7-حقوق مردگان: 278
- شرایط عضویت: 278
- وظایف شوری: 279
- مجلس عزّابه کجا تشکیل می شود: 280
- انتخاب اعضای شورا: 282
- مجازات عزّابی: 283
- نظام عزّابه چگونه شکل یافت: 284
- نصیحتی به اباضیه 285
- اشاره 291
- اشاره 292
- 1-عبد اللّه بن اباض،بنیانگذار مذهب: 292
- ظهور سیاست میانه روی پس از شهادت امام: 292
- نظر دیگر درباره بنیانگذار: 297
- 2-جابر بن زید عمانی أزدی: 300
- اشاره 300
- فقه جابر بن زید: 307
- اشاره 308
- 3-ابو عبیده مسلم بن ابی کریمه(ت حدود 158 ه.): 308
- اساتید او: 309
- شاگردان او: 309
- اشاره 310
- 4-ابو عمرو ربیع بن حبیب فراهیدی: 310
- ثلاثیات: 311
- چاپهای الجامع الصحیح: 312
- اشاره 315
- قرن اول: 317
- قرن دوم: 317
- قرن چهارم: 318
- نامۀ عبد اللّه بن اباض به عبد الملک بن مروان: 319
- اشاره 339
- اشاره 341
- 1-حکم تحکیم در جنگ صفین: 341
- تحکیم و تدخّل در موضوعی که حکم آسمانی دارد: 342
- دیگری گناه کرده و شما مرا مجازات می کنید! 345
- روایات غیر معروف دربارۀ حکمیت: 360
- آیا خوارج انصار و شیعۀ علی بودند؟ 364
- 2-حکم مرتکب کبیره از جهات سه گانه: 371
- اشاره 371
- اشاره 373
- جهت اول:آیا مرتکب معاصی مشرک است؟ 373
- دلایل ازارقه بر شرک بودن معاصی: 376
- اشاره 378
- جهت دوم:مرتکب معاصی مؤمن است یا کافر؟ 378
- دلایل خوارج بر این که ارتکاب معاصی کفر است: 381
- حاصل سخن امام: 394
- جهت سوم:مرتکب کبیره و خلودش در آتش: 394
- حکم مخالفان نزد خوارج: 397
- ایمان کم و زیاد می شود: 399
- 3-دیدگاه خوارج دربارۀ قیام علیه حاکم ستمگر: 400
- اشاره 400
- اشاره 401
- اول-در لزوم و عدم لزوم اطاعت از حاکم ستمگر: 401
- دوم-در لزوم قیام علیه حاکم ستمگر: 405
- 4-تقیه در قول و عمل: 411
- اشاره 416
- اول:آنچه که شناخت آن در مجال عقیده واجب است: 416
- دوم:آنچه که دانستنش در محدودۀ شریعت واجب است: 421
- 6-حکم دار: 422
- اشاره 424
- نتیجه: 426
- اشاره 427
- بررسی هردو دلیل: 427
- 1-فرزندان مشرکان: 428
- 2-ازدواج با زنان مشرک: 431
- اشاره 431
- اول:ازدواج با زن مشرک: 432
- 3-ازدواج با زن کافر غیر مشرک: 433
- اشاره 441
- 1-عکرمۀ بربری(ت105/): 441
- 2-قطری بن فجائه(ت78/): 444
- 5-ضحاک بن قیس: 449
- 4-طرماح بن حکیم(ت 125): 449
- 6-معمر بن المثنی(110-213): 451
- مجاز القرآن،تألیف ابو عبیده: 454
- روایات وارده دربارۀ خوارج: 455
- الف 479
- ب 480
- ت 480
- ج 481
- ح 481
- ر 482
- ذ 482
- س 482
- ص 483
- ش 483
- ض 483
- ع 483
- غ 484
- ف 484
- ک 484
- م 485
- و 486
- ن 486
- منابعی که در ترجمه مورد مراجعه قرار گرفته اند: 486
9-قیام خطیم باهلی و سهم بن غالب هجینی:
سهم به سوی اهواز رفت و شورشی در آنجا به راه انداخت و تحکیم نمود(شعار خوارج را که«حکمیّت تنها از آن خداست»سرداد).بعد برگشت و مخفی شد و امان خواست اما زیاد أمانش نداد و به جستجوی او پرداخت و سرانجام او را بازداشت کرد و به قتل رساند و جسد او را بر دروازه اش آویخت.
اما خطیم،زیاد او را به بحرین تبعید نمود و بعد دوباره آزادش گذاشت و او مراجعت نمود و چون دستورات،زیاد را زیر پا گذاشت زیاد دستور قتل او را صادر کرد و جسدش را در میان قبیلۀ او(باهله)انداختند. (1)
10-قیام قریب بن مره و زحّاف طایی:
این دو نفر در دوران امارت زیاد بر بصره قیام کردند و متعرّض مردم شدند؛به پیرمرد عابدی از بنی ضبیعه برخوردند و او را کشتند.مردی از بنی قطیعه از طایفه أزد،شمشیر به دست به جایی می رفت.مردم او را از پشت خانه های«حروریّه»ندا دادند:مواظب خودت باش!(قریب و زحّاف و همراهانش)ندا دادند:ما«حروریّه»نیستیم؛ما پاسبانان شهریم.آن مرد ایستاد و آنها او را کشتند.پس از آن به هر قبیله ای که می رسیدند و هر که را می یافتند می کشتند.
روزی آن دو با صد نفر بر بنی علی بن سود از طایفه أزد گذشتند.آنان اینها را به شدت تیرباران کردند.اینان صدا زدند:ای بنی علی!ما بازماندگان،جنگی باهم نداریم.
مردی از بنی علی گفت:
لا شی للقوم سوی السهام مشحوذه فی غلس الظلام
برای شما جوابی جز تیرهای برّان که برای آخر شب مهیّا شده،نیست.
خوارج از چنگ آنها فرار کردند.در مسیرشان با بنی طاحیه از بنی سود و قبیلۀ مزینه و دیگر قبایل روبرو گشتند و جنگ آغاز شد و خوارج تا آخرین نفر کشته شدند و قریب و زحّاف به هلاکت رسیدند.
1- 1) -طبری:تاریخ 172/4.ابن اثیر:الکامل 225/3.