فرهنگ عقاید و مذاهب اسلامی: خوارج - جلد 5 صفحه 287

مسلک دارند که یکی از آنها مسلک«کتمان و پنهانکاری»است.بنابراین احتمال دارد که همۀ این فروعات از این مبدأ سرچشمه گیرد و تمامی آنها از ادعاهایی باشد که تقیه آن را توجیه می کند و مصلحتهای زمانی آن را مجاز می شمارد.پس وقت آن رسیده که برای آگاهی مردم بر این مسلکهای روشنگرانۀ دین،خط بطلان کشیده شود خصوصا که اینان(اباضیه)در عصر حاکمیت آزادی زندگی می کنند و توجیهی برای تقیه ندارند زیرا معنی تقیه آن است که شخص عقیدۀ خود را از مخالفان مخفی دارد و از اظهار آن بیم یورش و ضرب و قتل از ناحیۀ آنها داشته باشد و شما اباضیان که با دیگر گروه های اسلامی در تمامی مسائل به جز دو مسألۀ ناچیز و بی اهمیت،همعقیده اید،باید صدایتان را به حقیقت خواهی بلند کنید و بر این مسلکها خط بطلان بکشید و مسلک جدیدی را در پیش بگیرید.

2-چنانچه حد فاصل بین شما و سایر مسلمانان همان دو امر مذکور است پس چه بهتر که بر این دو امر نیز خط کشیده شود.اگر قریشی بودن امام شرط باشد،این شرط خلافت اسلامی و امامت دینی است و چقدر مسلمانان از این مقصود بدورند؟ اباضیها چگونه می توانند امامی را بدون وابستگی قومی برگزینند در حالی که خود آنها در بین سایر اقوام مسلمان در نهایت نژادپرستی به سر می برند.جالب است که خود شیخ علی یحیی معمر این مطلب را متوجه شده و گفته است:

«در حال حاضر مسیر زندگی،بعضی از این اعتبارات را که سیاست وارد موضوع کرده،از بین برده است و برای همۀ مردم روشن شده است که دردسرهایی ناشی از شرط تعیین امام با وصیت و یا هاشمی و قریشی بودن او یا عربی بودن و معصوم بودن او و یا جایز نبودن عزل او در صورت انحراف،که همۀ این جوانب سبب اختلاف مسلمانان شده،امروز ثابت شده تفصیلات بی معنایی هستند و ربطی به موضوع امامت ندارند.» (1)

هرچند او در مطالب مذکور زیاده روی کرده است چون مسألۀ وصیت آن طور که او خیال کرده،نیست زیرا مسلمانان باید پس از رحلت پیامبر(صلّی اللّه علیه و آله و سلّم)از چگونگی