- مقدمۀ مؤلف: 1
- اشاره 5
- 1-تعطیل نمودن حدود الهی: 11
- علل شورش علیه خلافت عثمان 11
- 2-بذل و بخشش های بی حد و حصر از بیت المال به بنی امیه: 11
- 3-تأسیس حکومت اموی: 12
- 5-پناه دادن به تبعیدیان پیامبر: 13
- کشته شدن خلیفه،عثمان: 14
- گردهمایی مهاجرین و انصار برای بیعت با علی(علیه السّلام): 15
- اشاره 19
- اشاره 24
- اشاره 24
- جنگ جمل 24
- رفتن عایشه به مکه: 25
- خروج شیخین و عایشه از مکه: 26
- حرکت علی به طرف بصره: 28
- در آستانۀ جنگ جمل: 31
- خطبۀ امام در روز جمل: 33
- اشاره 36
- خلافت هدف نهایی معاویه: 36
- جنگ صفین 36
- اشاره 36
- 1-ارتباط با عمرو بن عاص: 39
- اشاره 39
- 2-پیراهن خونین عثمان: 40
- 3-استمداد از افراد بانفوذ: 40
- 4-نامه های معاویه برای افراد موجّه: 42
- تلاشها و کوششهای علی(علیه السّلام)برای خاموش کردن آتش فتنه: 43
- بازپس گیری شریعۀ آب از سربازان معاویه: 45
- حرکت معاویه به طرف صفین: 45
- اول تحمیل حکمیّت و بعد تحمیل حکم: 52
- موافقتنامۀ صلح یا پیماننامۀ تحکیم: 56
- اشاره 60
- خبر دادن پیامبر(صلّی اللّه علیه و آله و سلّم)از فتنۀ خوارج: 65
- اشاره 66
- پرسش اول : پرا خوارج به ظاهر امر فریفته شدند 66
- پرسش دوم:چرا پس از تحمیل حکمین بر علی علیه السلام از آن برگشتند؟ 68
- اشاره 75
- الف:رویارویی با علی(علیه السّلام): 77
- ج-کشتن بی گناهان: 78
- اشاره 78
- ب-تکفیر علی و یارانش: 78
- 1-امام موضعش را دربارۀ تحکیم مشخص می کند: 80
- 2-با آنها مانند سایر مسلمانان رفتار نمودن: 80
- 3-فرستادن افراد سرشناس برای بازگرداندن آنها از گمراهی: 81
- اشاره 85
- اشاره 102
- تلاش برای حفظ جان آنها: 110
- درآوردن چشم فتنه: 112
- پیشگویی امام پس از قلع و قمع خوارج: 113
- کلام دیگری از امام دربارۀ خوارج: 115
- اشاره 117
- 1-قیام خریت بن راشد ناجی: 118
- 3-قیام هلال بن علفه: 120
- 4-قیام اشهب بن بشر: 120
- 2-قیام اشرس بن عوف شیبانی: 120
- 6-قیام ابو مریم تمیمی: 121
- اشاره 121
- چه چیزی باعث دگرگونی اوضاع در آخر جنگ صفین شد؟ 125
- نتیجه: 125
- اول:حاکمیت حس اعتراض جویی بر قاریان کوفه 126
- سبب اصلی دگرگونی اوضاع دو چیز بود: 126
- دوم:وجود ستون پنجم در سپاه امام: 134
- اشاره 138
- آیا تعصب قبیله ای،اشعث را به مخالفت واداشته بود؟ 140
- اشاره 140
- 1-قیام فروه بن نوفل: 146
- اشاره 147
- 2-قیام شبیب بن بجره: 147
- خوارج و مغیره بن شعبه،حاکم معاویه در کوفه: 148
- 4-قیام ابو مریم آزاد شدۀ بنی حرث بن کعب: 149
- 3-قیام معین خارجی: 149
- 6-قیام مستورد: 150
- اشاره 153
- 7-قیام بردگان به نفع خوارج: 153
- 8-قیام حیان بن ظبیان سلمی: 153
- خوارج در بصره: 154
- 10-قیام قریب بن مره و زحّاف طایی: 155
- 11-قیام زیاد بن خراش عجلی: 156
- 12-قیام معاذ طایی: 156
- 14-قیام عروه بن أدیّه: 158
- اشاره 159
- سیاست زیاد برای نابودی خوارج: 162
- اشاره 166
- اشاره 167
- اما فرقه های آنها: 167
- اشاره 171
- پیروان نافع بن ازرق،مقتول در سال 65: 171
- استفادۀ خوارج از آشفتگی اوضاع: 172
- نامۀ نجده به نافع: 176
- اشاره 176
- جواب نافع از نامۀ نجده: 177
- نامۀ نافع به خوارج بصره: 179
- اشاره 192
- الف-عوفیه: 195
- اشاره 195
- ج-اصحاب سؤال: 195
- ب-اصحاب تفسیر: 195
- فرقه های دیگری از بیهسیه 195
- اشاره 198
- فرقه های اصلی خوارج: 201
- اشاره 204
- اباضیه در کتابهای مقالات و تاریخ: 204
- پیروان عبد اللّه بن اباض متوفی 86: 204
- اباضیه در کتابهای نویسندگانشان: 210
- آیا اباضیه از خوارج است؟ 210
- نظر ما در موضوع: 215
- اشاره 233
- 1-صفات خدا زاید بر ذات نیست: 234
- 2-امتناع رؤیت خداوند سبحان در آخرت: 236
- 3-قرآن حادث است و قدیم نیست: 239
- 4-شفاعت،دخول سریع به بهشت: 243
- 5-مرتکب گناه کبیره کافر نعمت است؛نه کافر دین: 245
- 6-قیام علیه حاکم ستمگر: 249
- 7-تولّی،تبرّی،توقف: 251
- اشاره 251
- تتمه: 260
- 8-دیدگاه اباضیه دربارۀ صحابه: 261
- اشاره 261
- فتواهای خلاف کتاب و سنت 265
- نتیجه: 271
- مسالک دین نزد اباضیه: 272
- تعریف عزّابه: 275
- عزّابه: 275
- ریشۀ کلمه عزّابه: 275
- پایگاه عزّابه: 276
- معنی کلمۀ حلقه: 276
- 4-مؤذن: 277
- 2-مشاوران: 277
- 1-شیخ عزابه: 277
- 5-نمایندگان اوقاف: 277
- اشاره 277
- 6-معلمان: 277
- تعداد اعضای هیئت: 277
- 7-حقوق مردگان: 278
- شرایط عضویت: 278
- وظایف شوری: 279
- مجلس عزّابه کجا تشکیل می شود: 280
- انتخاب اعضای شورا: 282
- مجازات عزّابی: 283
- نظام عزّابه چگونه شکل یافت: 284
- نصیحتی به اباضیه 285
- اشاره 291
- اشاره 292
- 1-عبد اللّه بن اباض،بنیانگذار مذهب: 292
- ظهور سیاست میانه روی پس از شهادت امام: 292
- نظر دیگر درباره بنیانگذار: 297
- اشاره 300
- 2-جابر بن زید عمانی أزدی: 300
- فقه جابر بن زید: 307
- 3-ابو عبیده مسلم بن ابی کریمه(ت حدود 158 ه.): 308
- اشاره 308
- اساتید او: 309
- شاگردان او: 309
- اشاره 310
- 4-ابو عمرو ربیع بن حبیب فراهیدی: 310
- ثلاثیات: 311
- چاپهای الجامع الصحیح: 312
- اشاره 315
- قرن اول: 317
- قرن دوم: 317
- قرن چهارم: 318
- نامۀ عبد اللّه بن اباض به عبد الملک بن مروان: 319
- اشاره 339
- اشاره 341
- 1-حکم تحکیم در جنگ صفین: 341
- تحکیم و تدخّل در موضوعی که حکم آسمانی دارد: 342
- دیگری گناه کرده و شما مرا مجازات می کنید! 345
- روایات غیر معروف دربارۀ حکمیت: 360
- آیا خوارج انصار و شیعۀ علی بودند؟ 364
- 2-حکم مرتکب کبیره از جهات سه گانه: 371
- اشاره 371
- اشاره 373
- جهت اول:آیا مرتکب معاصی مشرک است؟ 373
- دلایل ازارقه بر شرک بودن معاصی: 376
- جهت دوم:مرتکب معاصی مؤمن است یا کافر؟ 378
- اشاره 378
- دلایل خوارج بر این که ارتکاب معاصی کفر است: 381
- جهت سوم:مرتکب کبیره و خلودش در آتش: 394
- حاصل سخن امام: 394
- حکم مخالفان نزد خوارج: 397
- ایمان کم و زیاد می شود: 399
- 3-دیدگاه خوارج دربارۀ قیام علیه حاکم ستمگر: 400
- اشاره 400
- اشاره 401
- اول-در لزوم و عدم لزوم اطاعت از حاکم ستمگر: 401
- دوم-در لزوم قیام علیه حاکم ستمگر: 405
- 4-تقیه در قول و عمل: 411
- اول:آنچه که شناخت آن در مجال عقیده واجب است: 416
- اشاره 416
- دوم:آنچه که دانستنش در محدودۀ شریعت واجب است: 421
- 6-حکم دار: 422
- اشاره 424
- نتیجه: 426
- بررسی هردو دلیل: 427
- اشاره 427
- 1-فرزندان مشرکان: 428
- اشاره 431
- 2-ازدواج با زنان مشرک: 431
- اول:ازدواج با زن مشرک: 432
- 3-ازدواج با زن کافر غیر مشرک: 433
- اشاره 441
- 1-عکرمۀ بربری(ت105/): 441
- 2-قطری بن فجائه(ت78/): 444
- 5-ضحاک بن قیس: 449
- 4-طرماح بن حکیم(ت 125): 449
- 6-معمر بن المثنی(110-213): 451
- مجاز القرآن،تألیف ابو عبیده: 454
- روایات وارده دربارۀ خوارج: 455
- الف 479
- ب 480
- ت 480
- ج 481
- ح 481
- ر 482
- ذ 482
- س 482
- ش 483
- ص 483
- ع 483
- ض 483
- ف 484
- غ 484
- ک 484
- م 485
- و 486
- ن 486
- منابعی که در ترجمه مورد مراجعه قرار گرفته اند: 486
داد او مردم را از یاری علی بر حذر داشت.تعجب اینجاست که او در همین واقعه به روایتی که از پیامبر شنیده تمسک جسته است که او فرموده است:در آیندۀ نزدیک فتنه ای بپا می شود که در آن نشسته بهتر از ایستاده و ایستاده بهتر از رونده و رونده بهتر از سواره است. (1)
ما فرض می کنیم که او این را از پیامبر شنیده است،آیا برای او شایسته بود که بیعت مهاجرین و انصار را فتنه بخواند.اگر این درست باشد-که هرگز درست نیست مگر آنگاه که رؤیاها درست باشند-چرا بیعت با خلفای گذشته فتنه نبود و نشسته بهتر از ایستاده نبود با آنکه ابو موسی خود در آن زمان جزء ایستادگان و فرماندار خلیفۀ دوم و سوم بود.او پس از روآوردن مردم بر او برای بیعت،بیعت امام را گردن نهاده بود.
وقتی کسی با شخصی به عنوان رهبر و امام بیعت می کند،بر او واجب است که از امام خود و حکومت او دفاع نماید.
3-امام(علیه السّلام)در این گفتارش:«این اولین مصیبت ما از تو نیست ما را از تو مصیبتهاست»اشاره به جنایتی داشت که در آینده ابو موسی در قضیۀ تحکیم مرتکب می شد چون او در آن جریان،علی(علیه السّلام)را از امامت و خلافت خلع می کرد چنانکه شرح آن خواهد آمد.
4-کشمکش شیخین،طلحه و زبیر بر سر امر جزئی نظیر امامت جماعت،از نیات شوم و انحصارطلبی هرکدام خبر می دهد.ببینید مردانی را که می خواهند کارهای مردم را رو به راه نمایند و پیشوایان مسلمانان باشند.
در آستانۀ جنگ جمل:
علی در موضعی به نام«زاویه»فرود آمد.چهار رکعت نماز گزارد.صورتش را روی خاک گذاشت.از اشکهایش خاک تر شد.آنگاه دستانش را بالا برد و چنین دعا کرد:ای پروردگار آسمانها و آنچه بر آن قرار گرفته!و ای پروردگار عرش بزرگ!این بصره
1- 1) -طبری:تاریخ 498/3.