فرهنگ عقاید و مذاهب اسلامی: خوارج - جلد 5 صفحه 393

15- «فَمَنْ ثَقُلَتْ مَوازِینُهُ فَأُولئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ * وَ مَنْ خَفَّتْ مَوازِینُهُ فَأُولئِکَ الَّذِینَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ فِی جَهَنَّمَ خالِدُونَ * تَلْفَحُ وُجُوهَهُمُ النّارُ وَ هُمْ فِیها کالِحُونَ * أَ لَمْ تَکُنْ آیاتِی تُتْلی عَلَیْکُمْ فَکُنْتُمْ بِها تُکَذِّبُونَ ». (1)

نحوۀ استدلال:فاسق از کسانی است که وزنۀ اعمالشان سبک است و کسی که وزنۀ اعمالش سبک باشد بر حسب ظاهر آیه،مکذّب است و مکذّب،بالاتفاق کافر است.

بررسی:

منظور از موصول در «وَ مَنْ خَفَّتْ مَوازِینُهُ » همۀ آن کسانی نیستند که وزنۀ اعمالشان سبک است؛چه مکذّب آیات خداوند باشند و چه مصدق آن تا هم مؤمن را در بر بگیرد و هم فاسق را،بلکه منظور قسم خاصی از این افراد است یعنی منظور کسانی اند که وزنۀ اعمالشان به خاطر تکذیب،سبک است؛نه به خاطر چیز دیگر.نظیر ارتکاب کبیره با تصدیق.آنچه که در آیۀ قبل ذکر کردیم این جواب را روشن می سازد.مراجعه کنید. (2)

16- «وَ مَنْ کَفَرَ بَعْدَ ذلِکَ فَأُولئِکَ هُمُ الْفاسِقُونَ ». (3)

بررسی:

آیه دلالت دارد که هر کافری فاسق است و برعکس آن دلالت ندارد و این واضح است.

آنگاه امام علی(علیه السّلام)سخن خوارج را که می گفتند:مسلمان با ارتکاب معصیت کافر می شود،رد نمود که ما بخش موردنیاز از آن را در اینجا می آوریم:

1- 1) -مؤمن:102-105« [1]پس کسانی که وزنۀ اعمالشان سنگین باشد آنان رستگارانند و کسانی که وزنه اعمالشان سبک باشد آنان کسانی اند که به خودشان ضرر زده و در جهنم ماندگارند شعله های آتش به صورتهایشان نواخته می شود و در آنجا چهره محزونی دارند.آیا آیات ما بر شما خوانده نشد که شما به تکذیب آن برخاستید.»
2- 2) -به آیات 9-11 سوره قارعه مراجعه شود.
3- 3) -نور:55« [2]کسانی که بعد از این کفر می ورزند،پس آنان از فاسقانند.»