فرهنگ عقاید و مذاهب اسلامی: خوارج - جلد 5 صفحه 396

قتل رسانده است و کافر این چنین است و ما قبل آیه این مدعا را تأیید می کند.خداوند سبحان می فرماید: «سَتَجِدُونَ آخَرِینَ یُرِیدُونَ أَنْ یَأْمَنُوکُمْ وَ یَأْمَنُوا قَوْمَهُمْ کُلَّما رُدُّوا إِلَی الْفِتْنَهِ أُرْکِسُوا فِیها فَإِنْ لَمْ یَعْتَزِلُوکُمْ وَ یُلْقُوا إِلَیْکُمُ السَّلَمَ وَ یَکُفُّوا أَیْدِیَهُمْ فَخُذُوهُمْ وَ اقْتُلُوهُمْ حَیْثُ ثَقِفْتُمُوهُمْ وَ أُولئِکُمْ جَعَلْنا لَکُمْ عَلَیْهِمْ سُلْطاناً مُبِیناً». (1)سپس می فرماید: «وَ ما کانَ لِمُؤْمِنٍ أَنْ یَقْتُلَ مُؤْمِناً إِلاّ خَطَأً وَ مَنْ قَتَلَ مُؤْمِناً خَطَأً فَتَحْرِیرُ رَقَبَهٍ مُؤْمِنَهٍ ...» (2)آنگاه می فرماید: «وَ مَنْ یَقْتُلْ مُؤْمِناً مُتَعَمِّداً فَجَزاؤُهُ جَهَنَّمُ ...». پس آیه به حسب سیاق به کافری اختصاص دارد که کشتن مؤمن را جایز می داند،خصوصا باتوجه به این فقره از آیه: «وَ ما کانَ لِمُؤْمِنٍ أَنْ یَقْتُلَ مُؤْمِناً» هرچند در اینجا نفی،تشریعی است:(برای مؤمن شایسته نیست که مؤمن دیگر را به قتل رساند جز به خطا)؛نه تکوینی(قتل مؤمن از مؤمن صادر نمی شود)لیکن می تواند قرینه باشد بر این که آیۀ سوم اختصاص به کافر دارد.

3- «بَلی مَنْ کَسَبَ سَیِّئَهً وَ أَحاطَتْ بِهِ خَطِیئَتُهُ فَأُولئِکَ أَصْحابُ النّارِ هُمْ فِیها خالِدُونَ ». (3)

بررسی:

موضوع حکم به خلود،تنها کسی نیست که مرتکب سیئه می شود،بلکه موضوعش کسی است که مرتکب سیئه شده و گناه،او را احاطه کرده است و مسلمان مؤمن وقتی که گناه می کند گناه او را احاطه نمی کند زیرا در قلب او نقطۀ سفیدی هست که از آن،ایمان

1- 1) -نساء:91« [1]به زودی گروه دیگری را می یابید که می خواهند از شما در امان باشند و هم از ناحیۀ قوم خود در امان باشند.هروقت آنها را به سوی فتنه باز آورند با سر در آن فرو روند اگر از جنگ با شما کنار نرفتند و پیشنهاد صلح نکردند و دست از شما برنداشتند آنها را بگیرید و هرجا یافتید بکشید ما شما را بر آنها تسلط آشکار دادیم.»
2- 2) -نساء:92« [2]شایستۀ مؤمن نیست که مؤمنی را به قتل رساند مگر به خطا و اگر کسی مؤمنی را به خطا به قتل رساند پس یک بنده را آزاد کند...»
3- 3) -بقره:81« [3]آری!کسانی که مرتکب سیئه می شوند و گناه آنها را فرا می گیرد آنها اهل آتشند و در آنجا ماندگار خواهند بود.»