فرهنگ عقاید و مذاهب اسلامی: خوارج - جلد 5 صفحه 451

شدن او خبر نداشتند.مروان نیز از کشته شدن او بی خبر بود تا آنکه تعدادی از افراد ضحاک که شاهد قضیه بودند،آمدند و برای او گریه کردند و نوحه سر دادند.از آن طرف یکی از فرماندهان نزد مروان آمد و او را از کشته شدن ضحاک آگاه نمود و او با آتش و شمع فرستاد تا ضحاک را جستجو کنند.جویندگان به جستجوی ضحاک پرداختند و سرانجام او را در حالی که بیش از بیست ضربه بر سر و صورت داشت،کشته یافتند و صدا به تکبیر بلند نمودند.سپاهیان ضحاک دانستند که دشمن از کشته شدن ضحاک آگاه شده است.مروان سر او را به شهرهای جزیره فرستاد تا در آنها بگردانند و چنین کردند. (1)

6-معمر بن المثنی(110-213):

او عبیده تیمی، (2)بصری است.خطیب در تاریخش از او به عنوان علاّمۀ نحوی یاد می کند.گفته شده:او در سال 110 و در شبی که حسن بصری به دنیا آمده،متولد شده است.از جاحظ نقل شده که گفته است:هیچ خارجی و اشتراکی داناتر از او به همۀ علوم در جهان نبوده است. (3)

ابن قتیبه می گوید:او از غرایب و اخبار و حوادث عرب با اطلاع بود.او با این همه آشنایی و شناخت،چه بسا بیتی را می گفت که به آخر نمی رساند و دوباره خرابش می کرد.وقتی قرآن را از رو می خواند اشتباه می خواند.او عرب را دشمن می داشت و در معایب آنها کتابی تألیف نمود.او بر مذهب خوارج بود. (4)

ابن خلکان از بعضی نقل نموده که هارون الرشید او را در سال 188 از بصره به بغداد آورد.در آنجا او چیزهایی را از کتاب خود برای هارون خواند و حدیث آن را به هشام بن عروه و دیگران نسبت داد.افرادی چون علی بن مغیره اثرم،ابو عبید القاسم بن

1- 1) -ابن اثیر:الکامل 349/5.
2- 2) -او با ولاء،تیمی است.
3- 3) -خطیب بغدادی:تاریخ بغداد 252/13 شماره 7210.
4- 4) -ابن قتیبه:المعارف 243.