فرهنگ عقاید و مذاهب اسلامی: خوارج - جلد 5 صفحه 65

امام در این خطبه علت اصلی پراکندگی و سستی که گریبانگیر لشکرش با آن همه تجهیزات و نفرات شده بود،بیان نمود و آن همان عصیان و نافرمانی لشکر از فرماندهی بود.آنان فریب ظاهر را خوردند و خیال کردند دشمن رجوع به کتاب خدا را پذیرفته و بدان پایبند می ماند.از این رو پذیرش حکمیت و حکم را که قبلا ذکرش رفت بر امام تحمیل کردند.بدین ترتیب فرمانده،فرمانبر و امام،مأموم و مطاع،مطیع شد.

خبر دادن پیامبر(صلّی اللّه علیه و آله و سلّم)از فتنۀ خوارج:

ابن هشام از عبد الله فرزند عمرو بن عاص نقل می کند که گفت:در غزوۀ هوازن،مردی از بنی تمیم به نام ذو الخویصره آمد بالای سر پیامبر که غنایم را تقسیم می نمود،ایستاد و گفت:یا محمد!دیدم امروز چه کردی.پیامبر فرمود:بلی!چه دیدی؟گفت:دیدم عدالت را رعایت نکردی.راوی می گوید:پیامبر ناراحت شد و فرمود:وای بر تو!وقتی من عدالت را رعایت نکنم چه کسی آن را رعایت می کند؟عمر بن خطاب که آنجا بود گفت:یا رسول الله!اجازه می دهی او را بکشم؟پیامبر فرمود:رهایش کن و فرمود:او در آیندۀ نزدیک پیروانی خواهد داشت که کارشان تعمّق (1)در دین است و از دین خارج می شوند چنانکه تیر بر صید نشیند و از آن خارج شود. (2)