مذاهب صفحه 1128

صفحه 1128

کیهان اندیشه، ش 7 - 9

در صدر اسلام مسلمانان به چه صورت نماز می خواندند به طریق شیعه یا سنی ؟

پرسش

در صدر اسلام مسلمانان به چه صورت نماز می خواندند به طریق شیعه یا سنی ؟

پاسخ

الف) در زمان پیامبر(ص) همه بر خاک کف مسجد النبی سجده می کردند و برای عدم تأذی از خشونت سنگریزه ها و برای تسطیح آن ماسه نرم ریخته بودند هم چنین برای جلوگیری از سوزش در تابستان ها در محل سجده حصیر می گذاشتند. این مطلب با مبانی فقهی شیعه نیز کاملا سازگار است. زیرا مهر از نظر فقهی موضوعیت ندارد. بلکه تسهیل کننده دسترسی به خاک است. در روایت صحیحه هشام بن حکم که همه فقها طبق آن فتوا داده اند آمده است: «انه قال لابی عبدالله (ع) : اخبرنی عما یجوز السجود علیه و عما لایجوز قال: السجود لایجوز الا علی الارض او علی ما انبتت الارض الا مااکل او لبس. فقال له: جعلت فداک ما العله فی ذلک؟ قال: لان السجود خضوع لله عزوجل فلا ینبغی ان یکون علی ما یوکل و یلبس. لان ابنا الدنیا عبید ما یاکلون و یلبسون. و الساجد فی سجوده فی عباده الله عزوجل فلا ینبغی ان یضع جبهته فی سجوده علی معبود ابن الدنیا الذین اغتروا بغرورها ؛ هشام از حضرت اباعبدالله- امام صادق(ع) پرسید: مرا آگاه ساز بر چه سجده رواست و بر چه ناروا؟ فرمودند: سجده تنها بر زمین و آنچه می روید جایز است جز آنچه که پوشیدنی و خوردنی است. باز پرسید: فدایت شوم فلسفه آن چیست؟ فرمودند: زیرا سجده خضوع در پیشگاه خداوند عزوجل است. پس نشاید که بر پوشیدنی و خوردنی انجام گیرد. زیرا دنیا گرایان بنده خوردنی ها و پوشیدنی هایند و سجده گر در سجده اش خدای را پرستشگر است. لاجرم نشاید که

پیشانی خود بر معبود دنیاگرایان - که فریفته فریبایی آنند - بسایند» ، (وسائل الشیعه ج3 باب 1 از ابواب مایسجد علیه).

ب ) در مورد دست ها مدارک تاریخی نشان می دهند که تا زمان خلیفه دوم دست بسته خواندن نماز معمول نبوده است و در زمان وی هنگامی که اسیران فارس را به حضورش بردند وآنها را در این حالت دید پرسید چرا این گونه ایستاده اید؟ پاسخ دادند که آنان در برابر پادشاهان به نشانه احترام چنین می ایستند. او از این هیأت خوشش آمد و دستور داد در نماز چنین بایستند. زیرا خدا به تعظیم اولی است.

(مستند العروه الوثقی کتاب الصلاه ج 4 ص 446 علامه خویی)

در مورد مهر هم - چنان که قبلا گفته شد - خود مهر موضوعیت ندارد. بلکه براساس روایات معصومین(ع) - که جمیع علمای شیعه طبق آن فتوا داده اند - سجده باید برزمین و روییدنی های زمین غیر از خوردنی ها و پوشیدنی ها باشد. بنابراین آن حضرت نیز پیشانی برزمین می سایید و از نظر علمای شیعه نیز سر بر خاک زمین یا سنگ و امثال آن نهادن کافی است.

کتابخانه بالقرآن کتابخانه بالقرآن
نرم افزار موبایل کتابخانه

دسترسی آسان به کلیه کتاب ها با قابلیت هایی نظیر کتابخانه شخصی و برنامه ریزی مطالعه کتاب

دانلود نرم افزار کتابخانه