کتابخانه بالقرآن

مذاهب صفحه 1175

صفحه 1175

پرسش

طبق روایات رسیده، و همچنین آیه 6 سوره مائده، وضو گرفتن رسول اکرم مثل شیعیان یا تسنن بود؟ اهل تسنن بر این اعتقادند که وضو و نماز آنان مطابق سیره رسول ا... است.

پاسخ

بدون تردید مسلمانان در آغاز دوره اسلام، همانند پیامبر( وضو می گرفتند. و در این زمینه هیچ اختلافی ذکر نشده است. واختلاف و تفاوت پس از وفات رسول اکرم ( روی داد. و طبق تاریخ تا زمان عمر همه همانند پیامبر وضو می گرفتند. و در زمان عثمان بود که اختلاف و تفاوت درباره وضو میان مردم رخ داد. و آغاز کننده این اختلاف خود عثمان بود.(1)

طریقه وضو گرفتن در شیعه، طبق قرآن کریم است. و کیفیت آن از طریق ائمه اطهار( ، که همان سنت پیامبر ( است، به ما رسیده است. علّت اختلاف میان شیعه و اهل سنت، آیه شریفه 6 سوره مبارکه مائده است. که قرآن می فرماید : "یا ایها الذین آمنوا اذا اقمتم الی الصلوه فاغسلوا وجوهکم و ایدیکم الی المرافق و امسحوا برؤوسکم و ارجلکم الی الکعبین" توضیح این آیه شریفه و حدود شستن اعضاء وضو :

1.در این آیه حدّ شستن صورت نیامده، ولی در روایات ائمه ( حدّ صورت از جهت طول از رستنگاه مو تا چانه، و از جهت عرض آنچه در میان انگشت وسط و ابهام (انگشت شست) قرار می گیرد، ذکر شده، و این در حقیقت توضیح همان معنایی است که از کلمه "وجه" در عرف فهمیده می شود.

2. حدّ دست که باید در وضو شسته شود، تا آرنج ذکر شده؛ زیرا "مرافق" جمع "مرفق"، به معنی آرنج است. و چون هنگامی

که گفته می شود دست را بشویید، ممکن است به ذهن چنین برسد که دستها را تا مچ بشویید، زیرا غالباً این مقدار شسته می شود. ولی قرآن می فرماید : "تا آرنج بشویید (الی المرافق)"، و لذا "الی" در آیه برای بیان حدّ شستن است، نه کیفیت شستن، که بعضی توهم کرده اند که آیه می فرماید باید دستها را از سر انگشتان به طرف آرنج بشوید، چنانکه برخی از اهل سنت قائل هستند. این مسأله مانند این است که انسان به کارگری سفارش کند که دیوار اطاق را از کف تا یک متر رنگ کند، روشن است که منظور این نیست که دیوار از پایین به بالا رنگ شود، بلکه باید این مقدار رنگ شود، نه بیشتر و نه کمتر. پس فقط مقداری از دست که باید شسته شود، در آیه ذکر شده. و اما کیفیّت آن در سنت پیامبر( ، بوسیله اهل بیت( به ما رسیده است؛ و آن شستن آرنج است به طرف سرانگشتان.

3. کلمه "رب" در "برؤوسکم"، طبق برخی از روایات، ائمه( و تصریح از اهل لغت، به معنی تبعیض است، یعنی قسمتی از سر را مسح کنید؛ که در روایات ما محل آن به یک چهارم سر که در جلوی سر قرار دارد، محدود شده، و باید قسمتی از این یک چهارم را، هر چند اندک باشد، با دست مسح کرد، نه اینکه مانند اهل سنت، تمام سر شسته شود.

4. قرار گرفتن "ارجلکم" در کنار "رؤوسکم"، شاهد آن است که پاها نیز باید مسح شود، نه اینکه آن را بشوید.(3) (همان کاری که اهل سنت می کنند.)