کتابخانه بالقرآن

مذاهب صفحه 1213

صفحه 1213

5 - محمدی ری شهری، میزان الحکمه، عنوان 1749، به نقل از علل الشرایع، ج 1، ص 341.

چرا سنی ها هنگام نماز خواندن بر مهر (خاک) سجده نمی کنند؟ علت وجود مهر و اصرار شیعه برای سجده بر آن چیست؟

پرسش

چرا سنی ها هنگام نماز خواندن بر مهر (خاک) سجده نمی کنند؟ علت وجود مهر و اصرار شیعه برای سجده بر آن چیست؟

پاسخ

اهل سنت و شیعه در موارد زیادی از احکام سجده با هم اتفاق نظر دارند، زیرا هر دو گروه، سجده بر خاک و سنگ و چوب و دیگر روییدنی های غیر خوردنی و غیر پوشیدنی را جایز می دانند اما شیعه معتقد است سجده بر غیر این موارد صحیح نیست. در بین آنها سجده بر خاک بهتر است. پیامبر(ص) فرمود: "جعلت لی الارض مسجداً و طهوراً؛ خداوند زمین را برای من محل سجده و باعث طهارت دانست".

از صحابه و اصحاب پیامبر دیده شده است که آنان نیز بر خاک سجده می کردند. "ابن سعد... می نگارد: "مسروق بن اجدع، به هنگام مسافرت، خشتی را با خود برمی داشت تا در کشتی بر آن سجده نماید". مسروق بن اجدع، یکی از تابعین است. این سخن روشن، بی پایگی گفتار کسانی را که همراه داشتن قطعه ای از خاک و تربت را شرک و بدعت می پندارند، اثبات می کند و معلوم می گردد که پیشتازان تاریخ اسلام بدین کار مبادرت می ورزیدند.(1)

در کتاب "الفقه علی المذاهب الاربعه" آمده است: "سجده بر هر چیز جایز است حتی دستار دور سر، به شرطی که پاک باشد، اما پیروان ابوحنیفه سجده بر دستار را در صورت ناچاری مکروه دانسته اند، ولی امامیه می گوید سجده جایز نیست مگر روی زمین یا آن چه زمین آن را رویاینده و از آن چه خوردنی و پوشیدنی و معدنی است نباشد".(2)

برخی از فرقه های اهل سنت (هابیت) چون دیده اند شیعیان به خاطر ثواب بیشتر به مهر سجده می کنند (خصوصاً که مهر تربت کربلا باشد) از

آن جا که این عمل برخلاف فقه آنان است، موجب حساسیت شده و این تهمت هم پیدا گشته که سجده بر مهر، پرستیدن آن است، با این که آن ها می دانند سجده بر تربت، پرستش آن نیست و شیعه اصرار ندارد حتماً سجده بر خاک باشد، بلکه اگر سنگ و چوب و گیاه باشد، سجده بر آن را جایز می داند.(3)