کتابخانه بالقرآن

مذاهب صفحه 1255

صفحه 1255

بزرگ پیشوای مکتب تشیع، حضرت امام صادق، علیه السلام علت سجده بر خاک و جایز نبودن سجده بر غیر خاک را چنین می فرماید: «سجده، کرنش و خضوع برای خداست، از این رو سزاور نیست بر خوردنیها و پوشیدنیها سجده شود زیرا دنیا پرستان بنده خوراک و پوشاک اند حال آنکه سجده کننده در حال سجده خدا را پرستش می کند. پس شایسته نیست پیشانی خود را بر معبود دنیا پرستان شیفته دنیا بگذارد. باری! سجده بر زمین افضل است چون تواضع و خضوع در برابر خدا را بیشتر می رساند.»(علل الشرایع 1/341)

خلاصه: سجده بر مهر، تعظیم خاک نیست بلکه کرنش برای خداست و مهر وسیله ای است جهت تسهیل سجده و عبادت در هر مکان.

چرا شیعیان در نماز به مهر سجده می کنند، و اصلاً فلسفه مهر چیست؟ و مهر از کجا باب شده است؟

پرسش

چرا شیعیان در نماز به مهر سجده می کنند، و اصلاً فلسفه مهر چیست؟ و مهر از کجا باب شده است؟

پاسخ

پیامبر اکرم( فرمود : "جُعِلَتْ لی الارضُ مسجداً و طهوراً" (زمین برای من محل سجده و پاک وپاک کننده آفریده شده است.) و برای امّتم نیز زمین محل سجده و پاک و پاک کننده آفریده شده است. "جُعِلَتْ لِاُمتی الارضُ مسجداً و طهورا" (خصال شیخ صدوق، باب الاربعه، ح14)

پس خاک خالص چیزی است که به اتفاق جمیع طوائف مسلمین، سجده بر آن صحیح است.

وقتی رسول خدا( به مدینه منوره تشریف آوردند و دستور ساختن مسجدالنبی را دادند، در آن زمان مسجد فرش نداشت و پیامبر( روی همان زمین مسجد، روی همان خاکهای مسجد سجده می کردند. در زمان ابوبکر و عثمان و عمر و حضرت علی( نیز روی همان زمین مسجد سجده می نمودند. بنابراین تمام نمازهای پیامبر روی زمین بوده و سجده های پیامبر و مسلمانهای صدر اسلام، بر روی خاک بوده. پس قطعاً سجده بر خاک صحیح است و شیعیان که بر روی خاک سجده می کنند، به واسطه تأسّی و متابعت از رسول خداست؛ پس قطعاً نمازهایشان صحیح است.

شیعه سجده را بر تمام زمین جائز می داند، چه سنگ باشد و چه خاک. ثانیاً چون شرط است که محل سجده باید از هر نجاستی پاک باشد و سجده بر زمین نجس جایز نیست، بدین جهت شیعیان قطعه ای از خاک پاک (مهر) را به همراه خود دارند، تا هر وقت خواستند نماز بخوانند بر آن خاک پاک سجده کنند. زیرا نمی دانند هر خاک و زمینی که بر آن می خواهند سجده