کتابخانه بالقرآن

مذاهب صفحه 1418

صفحه 1418

پاسخ

قسم آن است که انسان درباره چیزی سوگند یاد کند، و این در نزد شیعه و اهل سنت چند شرط دارد.

1. کسی که قسم می خورد باید بالغ و عاقل باشد و از روی قصد و اختیار سوگند یاد کند؛ بنابراین قسم خوردن بچه، دیوانه و کسی که مجبورش کرده اند، درست نیست. ولی حنفیه قسم خوردن شخصی که مجبور به قسم شده را صحیح دانسته و مخالفت با آن را موجب کفاره می دانند.{1}

2. کاری را که قسم می خرود انجام دهد، باید حرام یا مکروه نباشد؛ و کاری را که قسم می خورد ترک کند، باید واجب یا مستحب نباشد؛ اما اهل تسنن می گویند اگر کسی قسم بخورد که حرام شرعی را انجام دهد (مثلاً قسم بخورد که شراب بنوشد) قسمش منعقد می شود.{2} ولی باید آن را بشکند، کفاره بدهد،{3} و مرتکب حرام شرعی نشود.

3. به یکی از اسامی خداوند سوگند یاد کند، بنابراین قسم به غیر خدا مانند پیامبر، کعبه، قرآن و... منعقد نمی شود.{4}

4. قسم را به زبان بیاورد، لذا اگر به زبان نیاورد، بلکه فقط از قلب خود بگذراند درست نیست.{5}

قسم چند نوع است:

1. واجب: قسم خوردن در صورتی واجب است که باعث نجات جان کسی شود؛

2. حرام: قسم خوردن در صورتی حرام است که فردی بر ارتکاب حرام یا آن چه مباح نیست سوگند بخورد یا این که انسان قسم دروغ بخورد و با قسم خود نیت دروغ به خدا بدهد. این نوع قسم جز گناهان است/

قسم خوردن شرایطی دارد: