کتابخانه بالقرآن

مذاهب صفحه 1433

صفحه 1433

مسأله متعه و ازدواج موقت از آغاز در اسلام وجود داشته است و در عهد پیامبر و خلیفه اول انجام می شده است و در قرآن و سنت ادله جواز آن وجود دارد، لیکن براساس مدارک بسیاری که در متون شیعه و اهل سنت موجود است خلیفه دوم آن را منع کرده و اعلام داشت: متعتان کانتا من عهد رسول اللّه و امرمهما و اعاقب علیهما ؛ یعنی، دو متعه در زمان پیامبر وجود داشت (متعه حج و متعه زنان) من آن دو را تحریم کرده و بر آن کیفرمی دهم».

بنابراین ریشه اختلاف در این مسأله آن است که فقهای اهل سنت سیره خلفا را ملاک تشریع قرار می دهند، لیکن فقهای شیعه چنین چیزی را قبول ندارند. از طرف دیگر به نظر ما خلیفه دوم این مسأله را به عنوان یک دستور انضباطی حکومتی در شرایط خاص وضع کرده است و از آن منع دائمی قابل استنباط نیست.

حاصل این حرف آن است که رسول خدا یک بار متعه را جایز شمردند و بار دیگر حرام ودوباره آن را جایز دانسته و بار چهارم حرام . اما اولا , با فرض

دلالت آیات درسوره معارج و مومنون , که آیاتی مکی می باشند , بر حرمت متعه همانگونه که قائل می گوید , باید گفت که این آیات را رسول خدا ابتدا نسخ فرموده اند , سپس این نسخ را نیز نسخ کرده اند . آیا این چیزی جز مسخره گرفتن آیات و سنن نبوی است ؟ ثانیا ; همه آیاتی که از زنا منع کرده و آن را حرام شمرده اند بسیار صریح وروشن اند و هیچ تدریج و تدرجی در آنها به چشم نمی خورد و همه آیاتی مکی اند . درحالی که آیه متعه مدنی است . ثالثا ; ترخیص و اجازه منسوب به پیامبر اکرم (ص ) , در چند مرتبه , اگر ترخیص واجازه غیر شرعی است , و فرض آن است که متعه زنا و فحشا است , باید گفت ( العیاذباللّه ) که پیامبر اکرم (ص ) با دستور خدا مخالفت کرده اند . در حالیکه ایشان معصوم بوده , هیچ گاه مخالفت با خدا نمی کنند . و اگر ترخیص ایشان شرعی بوده است , دیگر متعه زنا و فحشا به حساب نمی آید .

چرا ما «شیعیان» قبل از طلوع فجر اذان نمی گوییم ولی اهل تسنن حدود یک ساعت به طلوع فجر اذان می گویند و هنگام طلوع فجر هم یک اذان برای نماز صبح می گویند؟

پرسش

چرا ما «شیعیان» قبل از طلوع فجر اذان نمی گوییم ولی اهل تسنن حدود یک ساعت به طلوع فجر اذان می گویند و هنگام طلوع فجر هم یک اذان برای نماز صبح می گویند؟

پاسخ

همان گونه که می دانید در فقه شیعه همه عبادات و مقدار و چگونگی آنها برگرفته از قرآن کریم و از دستور و عمل رسول اللَّه(ص) است که توسط اهل بیت معصوم آن حضرت(ع) به دست فقهای عظام رسیده است و به عبارت دیگر، عبادات توفیقی است{1} و منوط به جعل و تعیین از ناحیه شارع مقدس اسلام است و هیچ کس نمی تواند از پیش خود و از روی سلیقه و دلخواه، عملی را به عنوان عبادت اختراع و پیشنهاد کند. و در فقه شیعه ثابت نشده که رسول اللَّه(ص) و یا ائمه(علیهم السلام) دستور گفتن اذان قبل از طلوع فجر را داده باشند لذا ما گفتن آن را بدعت و حرام می دانیم ولی اهل تسنن طبق چند روایتی که در کتابهایشان آمده است{2}، اذان قبل از طلوع فجر را مشروع می دانند و می گویند، منظور از گفتن آن این است که اگر کسی برای خوردن سحری یا برای نماز شب یا برای غسل و طهارت و مهیّا شدن جهت نماز صبح، خواب مانده است بیدار شود.{3}

[1]. توفیقی است، یعنی حدود و صورت و کیفیت آن از طرف شارع مقدس اسلام معین شده و تخلف از آن جایز نیست، مانند نماز که تمام جزئیات و شرایط و موانع آن معین شده و کسی حق ندارد چیزی بر آن بیفزاید یا چیزی از آن کم کند.