کتابخانه بالقرآن

مذاهب صفحه 220

صفحه 220

پاسخ

ملاحظه کتاب «اوائل المقالات» شیخ مفید ما را به تفاوتهای جوهری این دو مکتب کلامی آشنا می سازد. اینک مواردی را که مرحوم مفید در این کتاب یاد آور شده از نظر خوانندگان گرامی می گذرانیم:

1 امامیه اتفاق نظر دارند که جاودانگی در آتش، از آن کفار است. مؤمن مرتکب گناه کبیره در آتش جاودان نخواهد بود برخلاف معتزله.

2 امامیه می گویند: شفاعت برای نجات مرتکبان کبیره است، بر خلاف معتزله که آن را برای مطیعان می دانند و نتیجه آن ترفیع رتبه است.

3 امامیه می گویند: مرتکب گناه کبیره از اهل معرفت، مؤمن فاسق است و معتزله آن را در منزلتی میان کفر و ایمان جای می دهند.

4 امامیه می گویند: پذیرفتن توبه بر خدا واجب نیست بلکه از طریق تفضل می پذیرد، در حالی که معتزله می گویند: اثر توبه در اسقاط عقاب، ضروری است نه تفضلی.

5 امامیه می گویند: پیامبران از فرشتگان برترند، برخلاف معتزله.

6 امامیه می گویند: انسان نه مجبور است و نه وانهاده شده، بلکه در منزلتی بین جبر و تفویض قرار دارد در حالی که معتزله خلاف آن را می گویند و قائل به تفویضند.

7 امامیه می گویند: لفظ «بداء» بر خدا اطلاق می شود، بر خلاف معتزله.

8 امامیه معتقدند که گروهی از مردگان پیش از قیامت به این دنیا باز خواهند گشت بر خلاف معتزله.