کتابخانه بالقرآن

مذاهب صفحه 331

صفحه 331

آیا شفاعت موجب تغییر سنت الهی نیست ؟

پاسخ

اشکال دیگری که مطرح شده این است که خدای متعال پیروی از شیطان را موجب دچارشدن به عذاب دوزخ دانسته است . ( 43 و 42 ) حجر : ان عبادی لیس لک علیهم سلطان الا من اتبعک من الغاوین و ان جهنم لموعدهم اجمعین : تو ای ابلیس بر بندگان من تسلطی نخواهی داشت مگر گمراهانی که از تو پیروی کنند و وعدگاه همگی ایشان دردوزخ است . در حقیقت عذاب کردن گنهکاران در عالم آخرت , یکی از سنتهای الهی است و می دانیم که سنتهای الهی قابل تغییر و تبدیل نیست , چنانکه در آیه (43) فاطرفرموده : فلن تجد لسنه اللّه تبدیلا و لن تجد لسنه اللّه تحویلا . هرگز برای سنت الهی تبدیل و تغییری نخواهی یافت . پس چگونه امکان دارد با شفاعت , سنت الهی نقض شود و تغییر یابد ؟ جواب این است که پذیرفتن شفاعت درباره گنهکاران واجد شرائط هم , یکی از سنتهای تغییر ناپذیر الهی است , زیرا سنتهای الهی تابع ملاکها و معیارهای واقعی است وهیچ سنتی با وجود مقتضیات و شرایط وجودی و عدمی آن تغییر ناپذیر نیست , ولی عباراتی که دلالت بر این سنتها می کند غالبا در مقام بیان همگی قیود موضوع وشرایط مختلف آن نیست , و از این رو مواردی یافت می شود که ظاهر آیات مربوط به چند سنت مختلف ,شامل آنها می گردد در صورتی که در واقع مصداق آیه اخص و تابع ملاک اقوی است . پس هر سنتی با توجه به قیود و شرایط واقعی

موضوعش ( و نه تنهاقیود و شرایطی که در عبارت آمده است ) ثابت و تغییر ناپذیر است و از جمله آنهاسنت شفاعت است که نسبت به گنهکاران خاصی که واجد شرایط معینی و مشمول ضوابطمشخصی باشند , ثابت و غیر قابل تبدیل می باشد .

آیا وعده شفاعت , باعث گستاخی گنهکاران نمی شود ؟

پرسش

آیا وعده شفاعت , باعث گستاخی گنهکاران نمی شود ؟

پاسخ

خیر زیرا مشمول شفاعت و مغفرت واقع شدن , مشروط به شرایطی است که شخص گنهکارنمی تواند یقین به حصول آنها پیدا کند و از جمله شرایط شفاعت شدن این است که ایمان خود را تا واپسین لحظات حیاتش حفظ کند و می دانیم که هیچ کس نمی تواند به تحقق چنین شرایطی یقین داشته باشد . از سوی دیگر , کسی که مرتکب گناهی شد , اگر هیچ امیدی به آمرزش نداشته باشد ,گرفتار یاس و نومیدی می شود و همین نومیدی انگیزه ترک گناه را در او ضعیف می کندو به ادامه راه خطاء و انحراف می کشاند . از این روست که روش تربیت مربیان الهی این است که همواره مردم را بین خوف و رجاء نگهدارند , و نه چندان به رحمت الهی امیدوارشان کنند که دچار امن از مکر الهی شوند و نه چندان آنان را از عذاب بترسانند که گرفتار یاس از رحمت الهی گردند و چنانکه می دانیم اینها ازگناهان کبیره به شمار می روند .

در آیه چهارم سوره سجده آمده : ما لکم من دونه من ولی و لا شفیع جز او ولی وشفیعی برای شما نیست اینکه می گوید : غیر از خدا شما سرپرست و شفاعت کننده ای ندارید مفهومش این است که ولی و شفیع شما تنها خداست ; آیا ممکن است کسی نزدخودش شفاعت کند