کتابخانه بالقرآن

مذاهب صفحه 341

صفحه 341

آیا بزرگداشت زاد روز اولیای خدا , بدعت یا شرک است ؟

پرسش

آیا بزرگداشت زاد روز اولیای خدا , بدعت یا شرک است ؟

پاسخ

گرامی داشت خاطره بندگان شایسته خدا , بسان برپایی یادواره ها و جشن های میلادآنان , گرچه از دیدگاه خردمندان , مساله ای روشن است , لیکن به منظور رفع هرگونه شبهه ای در این زمینه , دلائل مشروع بودن آن را از نظر می گذرانیم :1 - برپایی مراسم , ابراز محبت است قرآن کریم , مسلمانان را به دوستی پیامبر گرامی و اهل بیت آن حضرت دعوت می کند : قل لا اسالکم علیه اجرا الا الموده فی القربی (1)- ( ای پیامبر ) , بگو از شما پاداشی جز دوستی خویشاوندانم نمی خواهم . شکی نیست که برگزاری مراسم گرامیداشت اولیای الهی , جلوه ای از عشق و علاقه مردم به آنان است که از دیدگاه قرآن کریم مورد پذیرش است . 2 - برپایی مراسم , تعظیم پیامبر است قرآن , علاوه بر یاری رسول خدا , تجلیل از مقام وی را نیز به عنوان معیاررستگاری و سعادت , معرفی می کند . فالذین آمنوا به و عزروه و نصروه و اتبعوا النور الذی انزل معه اولئک هم المفلحون . (2)- آنان که به پیامبر گرویدند و او را گرامی داشتند و یاریش نمودند و از روشنایی که بر وی فرو فرستاده شد پیروی کردند , رستگارانند . از آیه یاد شده , بخوبی معلوم می شود که گرامی داشت رسول خدا از دیدگاه اسلام ,مطلوب و پسندیده است و برگزاری مراسمی که خاطره شکوهمند پیامبر را همیشه زنده نگاه دارد و از مقام شامخ وی تمجید نماید ,

مورد خوشنودی خداوند است . زیرا دراین آیه , چهار صفت برای رستگاران بیان گردیده است :الف : ایمان , الذین آمنوا به کسانی که به وی گرویدند . ب : پیروی از نور وی و اتبعوا النور الذی انزل معه از نوری که بر وی فرو فرستاده شد , پیروی نمودند . ج : یاری نمودن او و نصروه او را یاری کردند . د : تعظیم و تجلیل از مقام پیامبر و عزروه او را گرامی داشتند . بنابراین , احترام و تعظیم پیامبر نیز علاوه بر ایمان و یاری وی و پیروی ازدستوراتش , امری ضروری است و بزرگداشت پیامبر گرامی , امتثال و عزروه می باشد . 3 - برپایی مراسم , تاسی و پیروی از پروردگار است خداوند در قرآن مجید , به تجلیل از پیامبر گرامی پرداخته , می فرماید : و رفعنا لàذکرک (3) آوازه تو را در جهان , بلند کردیم . در پرتو این آیه شریفه , معلوم می گردد که خدا می خواهد شکوه و جلال پیامبر درجهان گسترش یابد و خود نیز در لابلای آیات قرآن , به تمجید از وی برمی خیزد . ما نیز به پیروی از کتاب آسمانی خویش , با برگزاری یادواره های شکوهمند , ازمقام والای آن اسوه کمال و فضیلت , تجلیل نموده و از این طریق , مراتب تاسی وپیروی خود را از پروردگار جهانیان , ابراز می داریم . روشن است که هدف مسلمانان از این مراسم , جز بلند آوازه ساختن پیامبر گرامی چیزدیگری نیست . 4 - نزول وحی , کمتر از نزول مائده

نیست قرآن مجید از زبان پیامبر خدا , عیسی علیه السلام چنین حکایت می کند : قال عیسی ابن مریم اللهم ربنا انزل علینا مائده من السماء تکون لنا عیدالاولنا و اخرنا و ایه منک و ارزقنا و انت خیر الرازقین . (4)- عیسی بن مریم عرض کرد : بار الها , پروردگارا مائده ای از آسمان فرو فرست تابرای همه ما عید باشد و نشانه ای از جانب تو , و ما را روزی ده که بهترین روزی دهندگان تویی . حضرت عیسی , از خدا درخواست می کند تا مائده ای آسمانی بر آنان نازل گردد وروز نزول آن را عید بگیرند . اینک می پرسیم : در حالی که پیامبر گرامی , رȘҙɠرا که مائده آسمانی - که موجب لذت بردن جسم انسان است - نازل گردید ; عید بگیرد , اکنون اگر مسلمانان جهان درروز نزول وحی خدا و یا زاد روز پیامبر گرامی - که نجات بخش انسان ها و مایه حیات جوامع بشری است - مراسم جشنی بر پا سازند و آن را عید بگیرند , مایه شرک یابدعت است ؟ 5 - سیره مسلمانان پیروان آیین اسلام , از دیر زمان به برپایی چنین مراسمی , که به منظور بزرگداشت خاطره پیامبر گرامی برگزار می گردد , مبادرت می ورزیدند . حسین بن محمد دیار بکری , در تاریخ الخمیس چنین می نگارد : و لایزال اهل الاسلام یحتفلون بشهر مولده علیه السلام و یعملون الولائم و یتصدقون فی لیالیه بانواع الصدقات و یظهرون السرور و یزیدون فی المبرات و یعتنون بقرائه مولده الکریم و یطهر علیهم من

برکاته کل فضل عمیم . (5)- مسلمانان جهان , هماره در ماه ولادت پیامبر جشن می گیرند و ولیمه می دهند ودر شبهای آن , صدقه می پردازند و ابراز شادمانی می کنند و به انواع نیکی ها جامه عمل می پوشانند و به خواندن یادنامه میلاد وی , اهتمام می ورزند , و رحمتها و برکتهای فراگیر او بر همگان آشکار می گردد . با این بیان , حکم کلی جایز بودن و شایستگی مراسم گرامی داشت خاطره اولیای خدااز دیدگاه قرآن و سیره مسلمانان , بدست می آید و بدین سان , بی پایگی سخن آنان که برپایی یادواره عزیزان درگاه خدا را بدعت دانسته اند , روشن می گردد ; زیرا بدعت آن است که تجویز آن به صورت خصوصی یا کلی , از قرآن و سنت استفاده نشود , درحالی که حکم کلی مساله یاد شده به روشنی از آیات قرآن و روش و سیره همیشگی مسلمانان , بدست می آید . همچنین , برپایی این مراسم , تنها به خاطر ابراز احترام و تجلیل از بندگان شایسته خدا و با اعتقاد به بندگی و نیازمندی آنان به پروردگار جهان , صورت می گیرد . بنابراین , رفتار یاد شده با اصل توحید و یگانه پرستی کاملا سازگار است . بدین سان روشن می گردد گفتار کسانی که برپایی مراسم بزرگداشت اولیای الهی را موجب شرک و دوگانه پرستی دانسته اند , پایه و اساسی ندارد .

قرآن در آیه 88 سوره قصص می فرماید : و لا تدع مع اللّه الها آخر هیچ معبوددیگری را با خدا مخوان این آیه صریحا از عبادت و پرستش غیر خدا و اینکه نام کسانی را همراه او ببریم نهی کرده است از اینجا می فهیم توسل و شفاعت با توحیدسازگار نیست

پرسش