مذاهب صفحه 449

صفحه 449

اصولاً هرکس مطالعه مختصری در تفسیر و فقه اسلامی داشته باشد می داند که اصل تقیه از اصول اسلامی است ونمی توان آیات یاد شده در فوق و نیز عمل مؤمن آل فرعون در کتمان ایمان خویش و اظهار خلاف آن را (غافر/28) نادیده گرفت. و تقیه را به طور کلی منکر شد.

ضمناً در خور ذکر است که هرچند آیات تقیه در مورد تقیه از کافران وارد شده، ولی ملاک آن، که همان حفظ جان و عرض و مال مسلمین در شرایط حساس و ناگوار است، اختصاص به کافران ندارد، و اگر اظهار عقیده و یا عمل شخص بر وفق آن، نزد یک فرد مسلمان نیز موجب خوف شخص بر جال و مال خویش باشد، تقیه در این مورد حکم تقیه از کافر را خواهد داشت. این سخنی است که دیگران نیز به آن تصریح کرده اند. رازی می گوید: مذهب شافعی

این است که هرگاه وضع مسلمانان درمیان خود همان حالتی را به خود گرفت که مسلمانان در میان کفّار (حربی) دارند، تقیه برای حفظ جان جایز است. همچنین تقیه منحصر به ضرر جانی نبوده و حتی ضرر مالی نیزمجوّز تقیه است: مالی که حرمت آن مانند حرمت خون مسلمان است، و اگر کسی در راه آن کشته شود، شهید می باشد (تفسیر رازی: 8/13).

ابوهریره می گوید: من از پیامبر اکرم (ص) دوگونه تعالیم و دستورات دریافت کرده ام. برخی را در میان مردم منتشر کردم، ولی از نشر برخی دیگر خودداری کردم. چه، اگر انجام می دادم کشته می شدم (محاسن التأویل: 4/82.).

کارنامه زندگی خلفای اموی و عباس سرشار از ظلم و ستم است. در آن روزگار، نه تنها شیعیان به علت اظهار عقیده مطرود و منزوی شدند، بلکه محدثان اهل سنت نیز در دوران مأمون در مسئله «خلق قرآن» غالباً راه تقیه را در پیش گرفته و جز یک نفر همگی پس از صدور بخشنامه مأمون درباره خلق قرآن، برخلاف عقیده قلبی خویش موافقت نشان دادند، که داستان آن در تاریخ آمده است (تاریخ طبری: 7/195 206).

تقیّه چیست؟

پرسش

تقیّه چیست؟

پاسخ

تقیّه از نظر ریشه لغوی، از مادّه «وقایه» است به معنای بازداشتن خود یا کسی دیگر و یا چیزی، از آسیب و خطر دشمن. بنابراین، مفهوم تقیّه این است که انسان عمل خویش را به گونه ای انجام دهد که بدان وسیله، آسیب دشمن به جان یا مال یا حیثیّت یا افراد همکیش اش نرسد. تقیّه مواردی گوناگون دارد. در برخی موارد، تقیّه از روی اکراه و تهدید دشمن است; مانند این که در صدر اسلام کفّار قریش، عمّار را به گفتن کلماتی کفرآمیز واداشتند و او آن کلمات را بر زبان آورد با این که دلش سرشار از ایمان بود.

کتابخانه بالقرآن کتابخانه بالقرآن
نرم افزار موبایل کتابخانه

دسترسی آسان به کلیه کتاب ها با قابلیت هایی نظیر کتابخانه شخصی و برنامه ریزی مطالعه کتاب

دانلود نرم افزار کتابخانه