کتابخانه بالقرآن

مذاهب صفحه 769

صفحه 769

[10].محمد، 24: آیا در مورد قرآن اندیشه نمی کنند یا بر دل هایشان قفل و بندها است/

[11].الملل و النحل، عبدالکریم شهرستانی، ج 1، ص 101 و 102، دارالمعرفْ، بیروت؛ فرق و مذاهب کلامی، علی ربانی گلپایگانی، ص 178 - 198/

[12].استاد شهید مطهری خلاصه و حاصل این دو طرز تفکّر را چنین بیان می فرماید: معتزله توحید افعالی را به خیال خود فدای عدل کردند و اشاعره به گمان خود، عدل را فدای توحید افعالی نمودند؛ امّا در حقیقت نه معتزله توانست عدل را به شکل صحیح توجیه کنند و نه اشاعره به عمل توحید افعالی رسیدند. عدل الهی، ص 19، جامعه مدرسین قم، 1361ه’ش/

[13].بحوث فی الملل و النحل، جعفر سبحانی، ج 3، ص 71 - 77، انتشارات اسلامی، 1423ه’ ق/

[14].فرق و مذاهب کلامی،علی ربانی گلپایگانی، 209 - 244/

[15].الدرالمنثور، سیوطی، ج 8، ص 589، دارالفکر. از جابر بن عبداله انصاری و ابن عباس و علی(ع) روایت کرده که پیامبر(ص) در تفسیر آیه «ان الذین آمنوا و عملو الصالحات اولئک هم خیر البریه» به علی(ع) اشاره کرد و فرمود: او و شیعیانش روز قیامت رستگار خواهند بود. (فرق الشیعه، نوبختی، ص 17)/

[16].تاریخ الفرق الاسلامیه، محمد خلیل الزین، ص 65. اندیشه قضا و قدر، جامعه یهود و نصاری آن روز را مشغول کرده بود؛ حتّی میان مسلمانان صدر اسلام نیز نفوذ یافته بود؛ به این جهت از علی(ع) سؤال شد که آیا رفتن ما به سوی صفین به قضا و قدر الهی است؟ فرمود بلی. سؤال شد اگر چنین است، پس اجر و ثوابی نداریم؟ فرمود چنین نیست

که شما مجبور و بدون اختیار باشید. سؤال شد پس چگونه کارهای ما تحت قضا و قدر است؟ فرمود این ها تحت قضا و قدر حتمی خدا نیستند وگر نه ثواب و عقاب و بعثت پیامبر و... لغو، و تمجید خوبان و سرزنش بدان بی وجه و دلیل می شد/// /

[17].آشنایی با علوم اسلامی، مرتضی مطهری، ج 2، ص 54/

:«معتزله» و «اشاعره» چه کسانی بودند و اعتقاداتشان، چه بود؟